BA 1st Semester History Notes in Kannada PDF

BA 1st Semester History Notes in Kannada PDF

BA 1st Semester History Notes in Kannada PDF: On this page, I’ve shared BA First Semester History subject notes in the Kannada language. These notes are based on the State Education Policy (SEP).

• Chapter 1: Survey of Sources and Harappan Civilization
• Chapter 2: Vedic Period
• Chapter 3: Dissent and Protest – Jainism and Buddhism, Greek Invasion, The Mauryas
• Chapter 4: Gupta Period
• Chapter 5: Post-Gupta Period and Harshavardhana
• Chapter 6: Southern India – Sangam Age, Pallavas, Cholas
• Chapter 7: Bhakti Movement and Philosophical Traditions

In the first semester, you’ll study the “History of Ancient India,” which consists of seven units covering Indian history from the Harappan Civilization to the Bhakti Movements.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 1)

In this section, you’ll find notes from the first chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers the Survey of Sources, Harappan Civilization, Urban Planning, Society, Religious Beliefs, Trade Contacts, Script, Decline, and Recent Excavations.

ಯುನಿಟ್ I: ಮೂಲಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆ ಮತ್ತು ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆ (Unit I: Survey of Sources and Harappan Civilization)

1. ಮೂಲಗಳ ಸಮೀಕ್ಷೆ (Survey of Sources)

(i) ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಮೂಲಗಳು (Archaeological Sources)

ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅಧ್ಯಯನ ಮಾಡಲು ಪುರಾತತ್ತ್ವ ಮೂಲಗಳು ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದೆ. ಇದು ಇಟ್ಟಿಗೆಯ ಕಟ್ಟಡಗಳು, ಶಿಲಾಯುಗದ ಆಯುಧಗಳು, ಸಮಾಧಿಗಳು, ಶಾಸನಗಳು, ನಾಣ್ಯಗಳು, ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು, ಮತ್ತು ಶಿಲ್ಪಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ. ಹಾರಪ್ಪಾ ಮತ್ತು ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋ ನಗರಗಳ ತಾಣಗಳು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಪ್ರಾಚೀನ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಬಗ್ಗೆ ಸ್ಪಷ್ಟ ಚಿತ್ರಣವನ್ನು ನೀಡುತ್ತವೆ.

(ii) ಸಾಹಿತ್ಯ ಮೂಲಗಳು (Literary Sources)

ವೇದಗಳು, ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು, ರಾಮಾಯಣ, ಮಹಾಭಾರತ, ಪುರಾಣಗಳು, ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಗ್ರಂಥಗಳು ಭಾರತೀಯ ಇತಿಹಾಸವನ್ನು ಅರ್ಥಮಾಡಿಕೊಳ್ಳಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಋಗ್ವೇದದಲ್ಲಿ ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆಗಿಂತ ಹಳೆಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ಕುರಿತಾದ ಪ್ರಸ್ತಾಪಗಳು ಲಭ್ಯವಿವೆ.

(iii) ವಿದೇಶಿ ವೃತ್ತಾಂತಗಳು (Foreign Accounts)

ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಚೀನಾದ ಪ್ರವಾಸಿಗರು ಭಾರತೀಯ ಉಪಖಂಡದ ಬಗ್ಗೆ ಬರೆದಿದ್ದಾರೆ. ಮೆಗಸ್ಥನೀಸ್ ತನ್ನ “ಇಂಡಿಕಾ” ಕೃತಿಯಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯನ ಆಳ್ವಿಕೆಯನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತಾನೆ. ಚೀನಾದ ಹ್ಯೂಎನ್-ತ್ಸಾಂಗ್ ಮತ್ತು ಫಾ-ಹಿಯಾನ್ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಭಾರತದ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ನೀಡಿದ್ದಾರೆ.

2. ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆ (Harappan Civilization)

(i) ಸ್ಥಾಪನೆ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತೀರ್ಣ (Origin and Extent)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆ ಕ್ರಿ.ಪೂ. 2500-1900 ಅವಧಿಯಲ್ಲಿತ್ತು. ಇದು ಇಂಡಸ್ ಕಣಿವೆಯ ಹಲವಾರು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಹರಡಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ಈ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಪ್ರಮುಖ ತಾಣಗಳು ಹಾರಪ್ಪಾ, ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋ, ಧೋಳಾವೀರಾ, ಲೋಥಲ್, ರಾಕಿಗಢಿ, ಮತ್ತು ಕಳಿಬಂಗನ್.

(ii) ನಗರ ಯೋಜನೆ (Urban Planning)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ಜನರು ಉತ್ತಮ ನಗರ ಯೋಜನೆ ಹೊಂದಿದ್ದರು. ಅವರ ನಗರಗಳು ಸಮಾನಾಂತರ ಬೀದಿಗಳೊಂದಿಗೆ ಸರಿಯಾದ ವಿನ್ಯಾಸವನ್ನು ಹೊಂದಿದ್ದವು. ಮುಖ್ಯ ನಗರಗಳು ಎರಡು ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದ್ದವು: ನ್ಯಾಯಕೋಟೆ (ಸಿಟಾಡೆಲ್) ಮತ್ತು ತಳಹದಿಯ ಪ್ರದೇಶ (ಲೋವರ್ ಟೌನ್). ಹಾರಪ್ಪಾ ಮತ್ತು ಮೊಹೆಂಜೊದಾರೋ ನಗರಗಳಲ್ಲಿ ವೃತ್ತಪಥ, ಒಳಚರಂಡಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆ, ಧಾನ್ಯ ಗೋದಾಮು, ಮತ್ತು ಬೃಹತ್ ಸ್ನಾನಗೃಹ (ಗ್ರೇಟ್ ಬಾತ್) ಇದ್ದವು.

(iii) ಸಮಾಜ (Society)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ಸಮಾಜವು ಕೃಷಿಕರು, ವಾಣಿಜ್ಯವತರು, ಶಿಲ್ಪಿಗಳು, ರಾಜಕೀಯ ನಾಯಕರು, ಮತ್ತು ಪುರೋಹಿತರಿಂದ ಕೂಡಿತ್ತು. ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ವಿಶೇಷ ಸ್ಥಾನಮಾನವಿತ್ತು. ಪತ್ತೆಗೊಂಡ ವಿಗ್ರಹಗಳು ಮಹಿಳಾ ದೇವತೆಗಳ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತವೆ.

(iv) ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು (Religious Beliefs)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ಜನರು ಪ್ರಕೃತಿ ಆರಾಧಕರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರ ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳಲ್ಲಿ ಫಲವೃತ್ತಿಯ ದೇವತೆ (ಮಾತಾ ದೇವತೆ), ಪಶುಪತಿ ಶಿವ, ಋತುಚಕ್ರದ ಪೂಜೆ, ಮತ್ತು ಪ್ರಾಣಿಗಳ ಪೂಜೆ ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದವು. ಅವರು ಅಗ್ನಿ ಮತ್ತು ಜಲ ಆರಾಧನೆಯನ್ನು ಕೂಡ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು.

(v) ವಾಣಿಜ್ಯ ಸಂಪರ್ಕಗಳು (Trade Contacts)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕರು ವ್ಯಾಪಾರದಲ್ಲಿ ನಿಪುಣರಾಗಿದ್ದರು. ಅವರು ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ವ್ಯಾಪಾರವನ್ನು ನಡೆಸಿದ್ದರು. ಮೇಸೊಪೊಟೇಮಿಯಾ, ಪರ್ಶಿಯಾ, ಮತ್ತು ಆಫ್ಘಾನಿಸ್ತಾನದೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧ ಇತ್ತು. ಲೋಥಲ್ ಬಂದರು ಈ ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಬಂಧಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು.

(vi) ಲಿಪಿ ಮತ್ತು ಬರಹ (Script and Writing)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ಜನರು ವಿಶೇಷ ಲಿಪಿಯನ್ನು ಬಳಸಿದ್ದರು, ಆದರೆ ಇದನ್ನು ಇಂದಿಗೂ ಡಿಕೋಡ್ ಮಾಡಲಾಗಿಲ್ಲ. ಅವರ ಲಿಪಿಯು ಲೋಗೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ಮತ್ತು ಪಿಕ್ಟೋಗ್ರಾಫಿಕ್ ಸ್ವರೂಪದಲ್ಲಿ ಇತ್ತು. ಬಹಳಷ್ಟು ಮುದ್ರೆಗಳು (ಸೀಲ್ಸ್) ಬರಹದೊಂದಿಗೆ ಪತ್ತೆಯಾಗಿವೆ.

(vii) ಹಾನಿ ಮತ್ತು ಪತನ (Decline of Harappan Civilization)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಕುಸಿತಕ್ಕೆ ಹಲವಾರು ಕಾರಣಗಳಿವೆ:

• ಹವಾಮಾನ ಬದಲಾವಣೆ (Climate Change): ಬೃಹತ್ ಬಂಡೆಗಳ ಪತನ, ವಾತಾವರಣದ ಒಣಗಾಟ.
• ನದಿಗಳ ಮಾರ್ಗ ಬದಲಾವಣೆ (River Course Shifts): ಸಿಂಧೂ ಮತ್ತು ಸರಸ್ವತಿ ನದಿಗಳ ಕೊಳವೆ ಬದಲಾವಣೆ.
• ಆಕ್ರಮಣಗಳು (Invasions): ಆರ್ಯರ ಆಕ್ರಮಣದ ಸಾದ್ಯತೆ.
• ಆರ್ಥಿಕ ಕುಸಿತ (Economic Decline): ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ಕೃಷಿ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಲ್ಲಿ ಹಾನಿ.

(viii) ಇತ್ತೀಚಿನ ಅನ್ವೇಷಣೆಗಳು (Recent Excavations)

ಇತ್ತೀಚಿನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಪತ್ತೆಯಾಗಿರುವ ಹೊಸ ತಾಣಗಳು ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆ ಕುರಿತಾದ ಅರಿವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸುತ್ತವೆ:

• ರಾಕಿಗಢಿ (Rakhigarhi): ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಅತಿದೊಡ್ಡ ಹಾರಪ್ಪನ್ ತಾಣ.
• ಕಳಿಬಂಗನ್ (Kalibangan): ಕೃಷಿ ತಂತ್ರಗಳು ಮತ್ತು ಅಗ್ನಿ ವೇದಿಗಳ ಪತ್ತೆ.
• ಧೋಳಾವೀರಾ (Dholavira): ನದೀಜಲ ನಿರ್ವಹಣಾ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ನಗರಯೋಜನೆ.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ಹಾರಪ್ಪನ್ ನಾಗರಿಕತೆ ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಯಾದ ನಾಗರಿಕತೆಯಾಗಿದೆ. ಇದು ಉತ್ತಮ ನಗರ ಯೋಜನೆ, ವ್ಯಾಪಾರ, ಧಾರ್ಮಿಕ ನಂಬಿಕೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಮೂಲಕ ಪರಿಪೂರ್ಣ ರೂಪವನ್ನು ಪಡೆದಿತ್ತು. ಅದರ ಕುಸಿತ ಅನೇಕ ಕಾರಣಗಳಿಂದಲೂ ಸಂಭವಿಸಬಹುದು, ಆದರೆ ಅದು ಭಾರತದ ಪುರಾತನ ಐತಿಹಾಸಿಕ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಬಿಂಬಿಸುತ್ತದೆ.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 2)

In this section, you’ll find notes from the second chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers the Vedic Period: a) Early Vedic Period – Vedic Literature, Society, and Religious Practices. b) Eastward Movement – Proliferation of Agriculture, Second Urbanization, Stratified Society, Varna System, and the Status of Women.

ಯುನಿಟ್ II: ವೇದಿಕ ಕಾಲ (Unit II: Vedic Period)

1. ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ವೇದಿಕ ಯುಗ (Early Vedic Period)

(i) ವೇದ ಸಾಹಿತ್ಯ (Vedic Literature)

ವೇದಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಸಂಸ್ಕೃತ ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಬರೆದಿರುವ ಪ್ರಮುಖ ಪುರಾತನ ಗ್ರಂಥಗಳು “ವೇದಗಳು” ಆಗಿವೆ. ವೇದ ಸಾಹಿತ್ಯ ನಾಲ್ಕು ಮುಖ್ಯ ಭಾಗಗಳಾಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗಿದೆ:

• ಋಗ್ವೇದ (Rigveda): ಈ ವೇದ ಪ್ರಾಚೀನನಾಗಿದ್ದು, 1028 ಸೂಕ್ತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿದೆ. ಇದು ದೇವತೆಗಳ ಸ್ತುತಿಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
• ಯಜುರ್ವೇದ (Yajurveda): ಯಾಗ ಮತ್ತು ಹೋಮಗಳ ವಿಧಾನಗಳನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
• ಸಾಮವೇದ (Samaveda): ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಗಳ ಶ್ರಾವ್ಯ ಪಾಠವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದೆ.
• <strongಅಥರ್ವವೇದ (Atharvaveda): ಜನಸಾಮಾನ್ಯರ ಜೀವನ ಮತ್ತು ತಂತ್ರ ಮಂತ್ರಗಳ ಕುರಿತು ಮಾಹಿತಿ ನೀಡುತ್ತದೆ.

ಈ ವೇದಗಳ ಜೊತೆಗೆ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣ ಗ್ರಂಥಗಳು, ಆರಣ್ಯಕಗಳು ಮತ್ತು ಉಪನಿಷತ್ತುಗಳು ಕೂಡ ವೇದಿಕ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಭಾಗವಾಗಿವೆ.

(ii) ಸಮಾಜ (Society)

ವೇದಿಕ ಯುಗದ ಆರಂಭಿಕ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಸಮಾಜವು ಸಮಾನತೆಯೊಂದಿಗೆ ಇರಲಾಯಿತು. ಜನರು ಗುಂಪುಗಳಲ್ಲಿ (ಕುಲ ಮತ್ತು ಜನ) ವಾಸಿಸುತ್ತಿದ್ದರು. ಕುಟುಂಬ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಗೃಹಪಿತೃ ಕೇಂದ್ರಿತವಾಗಿತ್ತು.

• ಆಹಾರ ಮತ್ತು ವಸತಿ: ಜನರು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಕೃಷಿ, ಪಶುಸಂಗೋಪನೆ ಮತ್ತು ಗವ್ಯಾಧಾರಿತ ಜೀವನ ನಡೆಸುತ್ತಿದ್ದರು.
• ಆರೋಗ್ಯ ಮತ್ತು ವೈದ್ಯಕೀಯ: ಔಷಧಿ ಗಿಡಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆಯನ್ನು ಋಗ್ವೇದ ಮತ್ತು ಅಥರ್ವವೇದದಲ್ಲಿ ಪ್ರಸ್ತಾಪಿಸಲಾಗಿದೆ.
• ಮಹಿಳೆಯ ಸ್ಥಾನ: ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಸಮಾನ ಅವಕಾಶ ಇತ್ತು. ಗಾರ್ಗಿ, ಲೋಪಾಮುದ್ರಾ, ಮತ್ತು ವಿಷ್ಪಲಾ ಮೊದಲಾದ ಮಹಿಳೆಯರು ವೇದಾಂಶಗಳನ್ನು ಕಲಿತವರು.

(iii) ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು (Religious Practices)

ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಜನರು ಬಹುದೇವತಾರಾಧಕರಾಗಿದ್ದರು. ಪ್ರಮುಖ ದೇವತೆಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:

• ಇಂದ್ರ: ಯುದ್ಧ ಮತ್ತು ಮಳೆ ದೇವತೆ.
• <strongಅಗ್ನಿ: ಅಗ್ನಿದೇವ, ಹೋಮಕರ್ಮದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ.
• ವರுண: ನೀರಿನ ದೇವತೆ, ನೈತಿಕತೆಯ ಪ್ರಭಾವಕ.
• ಸೂರ್ಯ: ಬೆಳಕಿನ ದೇವತೆ.

ಹೋಮ, ಯಾಗ, ಮತ್ತು ಮಂತ್ರಪಠಣ ಈ ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳ ಪ್ರಮುಖ ಭಾಗವಾಗಿತ್ತು.

2. ಪೂರ್ವಭಾಗದ ವಿಸ್ತರಣೆ (Eastward Movement)

(i) ಕೃಷಿಯ ವೃದ್ಧಿ (Proliferation of Agriculture)

ವೇದಿಕ ಜನರು ಸಿಂಧು ಮತ್ತು ಪಂಜಾಬಿನಿಂದ ಪೂರ್ವಭಾಗದ ಗಂಗಾ ಯಮುನಾ ಕಣಿವೆಯ ಕಡೆಗೆ ವಲಸೆ ಹೋದರು. ಈ ಪ್ರದೇಶ ಕೃಷಿಗೆ ಅನುಕೂಲಕರವಾಗಿದ್ದರಿಂದ, ಜನರು ಕೃಷಿಯ ಮೇಲ್ಭಾಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಿನ ಗಮನ ಹರಿಸಿದರು. ಗೋಧಿ, ಅಕ್ಕಿ, ಜೋಳ, ಮತ್ತು ಬೇಳೆ ಹಣ್ಣುಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

(ii) ಎರಡನೇ ನಗರೀಕರಣ (Second Urbanization)

ಮೌರ್ಯರ ಕಾಲದ ಮೊದಲು ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ರಾಜ್ಯಗಳ ರೂಪದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ನಗರಗಳು ಬೆಳೆಯಲಾರಂಭಿಸಿದವು. ಈ ಹೊಸ ನಗರಗಳ ರೂಪುಗೊಳ್ಳುವಿಕೆಯನ್ನು “ಎರಡನೇ ನಗರೀಕರಣ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ. ಜನರು ನಗರಗಳ ನಡುವೆ ವ್ಯಾಪಾರ ಮತ್ತು ವಾಣಿಜ್ಯ ನಡೆಸಿದ್ರು. ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಲೋಹದ ಉಪಯೋಗ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು.

(iii) ಶ್ರೇಣೀಬದ್ಧ ಸಮಾಜ (Stratified Society)

ಆರಂಭಿಕ ವೇದಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ ಇದ್ದರೂ, ನಂತರ ಸಮಾಜ ಶ್ರೇಣೀಬದ್ಧವಾಗತೊಡಗಿತು. ಸಾಮಾಜಿಕ ಗೂಡುಕು (hierarchy) ಮೂಡಿಬಂದಿತು. ಅದನ್ನು ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಎಂಬಂತೆ ವಿವರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

(iv) ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (Varna System)

ವೇದಿಕ ಕಾಲದ ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿತು. ಇದು ಜನರನ್ನು ನಾಲ್ಕು ವರ್ಣಗಳಲ್ಲಿ ವಿಂಗಡಿಸಿತು:

• ಬ್ರಾಹ್ಮಣ: ಪೂಜೆ, ಯಾಗ ಮತ್ತು ಶಿಕ್ಷಣ ನೀಡುವವರು.
• ಕ್ಷತ್ರಿಯ: ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಯುದ್ಧ ಪರಂಪರೆಯನ್ನು ಹೊಂದಿದವರು.
• ವೈಶ್ಯ: ವ್ಯಾಪಾರ, ಕೃಷಿ ಮತ್ತು ಕೈಗಾರಿಕೆ ನಡೆಸಿದವರು.
• ಶೂದ್ರ: ಇತರ ವರ್ಣಗಳಿಗೆ ಸೇವೆ ನೀಡುವವರು.

ಈ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ಕಾಲಾಂತರದಲ್ಲಿ ಅನ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಭೇದಭಾವಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.

(v) ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಿತಿ (Status of Women)

ಆರಂಭಿಕ ವೇದಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಮಹಿಳೆಯರಿಗೆ ಶಿಕ್ಷಣ, ವಿವಾಹ ಸ್ವಾತಂತ್ರ್ಯ, ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಕ್ರಿಯಾಕಲಾಪಗಳಲ್ಲಿ ಭಾಗವಹಿಸುವ ಅವಕಾಶವಿತ್ತು. ಆದರೆ ನಂತರ, ಅವರ ಹಕ್ಕುಗಳು ಕುಗ್ಗತೊಡಗಿದವು. ಸ್ತ್ರೀಯರಿಗೆ ವಿವಾಹೋತ್ತರ ಶಿಕ್ಷಣ ಕಡಿಮೆ ಆಯಿತು, ಬಾಲ್ಯ ವಿವಾಹ, ಮತ್ತು ಸತೀ ಪದ್ಧತಿ ಮೊದಲಾದ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು ಹಮ್ಮಿಕೊಳ್ಳಲಾಯಿತು.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ವೇದಿಕ ಯುಗವು ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸದ ಒಂದು ಪ್ರಮುಖ ಘಟ್ಟವಾಗಿದೆ. ವೇದ ಸಾಹಿತ್ಯ, ಧಾರ್ಮಿಕ ಆಚರಣೆಗಳು, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯ ಪರಿವರ್ತನೆಗಳು ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸಂಭವಿಸಿದವು. ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ವೇದಿಕ ಯುಗದಲ್ಲಿ ಸಮಾನತೆ ಇತ್ತು, ಆದರೆ ನಂತರ ಶ್ರೇಣೀಬದ್ಧತೆ ಬೆಳೆಯಿತು. ಪುರಾತನ ನಗರಗಳ ಪುನರ್ಜನ್ಮದೊಂದಿಗೆ ಎರಡನೇ ನಗರೀಕರಣವು ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಬದಲಾವಣೆಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ವೇದಿಕ ಕಾಲದ ಅಧ್ಯಯನವು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಅಗಾಧ ಬೆಳವಣಿಗೆಯನ್ನು ತಿಳಿಯಲು ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದೆ.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 3)

In this section, you’ll find notes from the third chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers Dissent and Protest, the Context of Heterodox Religions, Jainism and Buddhism, Greek Invasion, the Mauryas, Chandragupta Maurya, Arthashastra, Ashoka and his Dhamma, Mauryan Administration, the Decline of the Mauryan Empire, Art and Architecture, the Kushanas, Kanishka, and Gandhara Art.

ಯುನಿಟ್ III: ಭಿನ್ನಮತ, ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮ, ಗ್ರೀಕ್ ಆಕ್ರಮಣ, ಮೌರ್ಯರು ಮತ್ತು ಕುಷಾಣರು (Unit III: Dissent and Protest, Jainism and Buddhism, Greek Invasion, the Mauryas, and the Kushanas)

1. ಭಿನ್ನಮತ ಮತ್ತು ಪ್ರತಿಭಟನೆ – ಹಿತೇರೂಪ ಧರ್ಮಗಳ ಪ್ರಸ್ಥಾಪನೆ (Dissent and Protest – The Context of Heterodox Religions)

ವೇದಿಕ ಯುಗದ ಕೊನೆಯ ಹಂತದಲ್ಲಿ ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಉನ್ನತ ವರ್ಗಗಳ ಪ್ರಭಾವ ಹೆಚ್ಚಾಗಿತ್ತು. ವರ್ಣಾಶ್ರಮ ಧರ್ಮ, ಯಜ್ಞ ಹಾಗೂ ಬಲಿಗಳ ಪ್ರಾಮುಖ್ಯತೆ, ಬ್ರಾಹ್ಮಣರ ಅಧಿಕಾರ, ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಮಾನತೆ ಸಾರ್ವಜನಿಕ ಅಸಮಾಧಾನಕ್ಕೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು. ಜನರು ಸುಲಭ ಮತ್ತು ನೈತಿಕ ಜೀವನಪದ್ಧತಿ ಬಯಸಿದರು, ಇದರಿಂದ ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಜೈನ ಧರ್ಮಗಳು ಪ್ರಚಲಿತಕ್ಕೆ ಬಂದವು.

2. ಜೈನ ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ (Jainism and Buddhism)

(i) ಜೈನ ಧರ್ಮ (Jainism)

ಜೈನ ಧರ್ಮದ ಸ್ಥಾಪಕ ರಿಷಭನಾಥ ಎಂದು ಪರಿಗಣಿಸಲಾದರೂ, ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಪ್ರಚೋದಕ ಮಹಾವೀರ (ಬಿ.ಸಿ. 599-527) ಆಗಿದ್ದಾರೆ. ಅವರು ತೀರ್ಥಂಕರರಾಗಿದ್ದು, ಪಂಚ ಮಹಾವ್ರತಗಳನ್ನು ಅನುಸರಿಸುವ ಮೂಲಕ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪಡೆಯಬಹುದೆಂದು ಹೇಳಿದರು.

• ಅಹಿಂಸಾ (Non-violence): ಯಾವುದೇ ಪ್ರಾಣಿಗೆ ಹಾನಿ ಮಾಡಬಾರದು.
• ಸತ್ಯ (Truth): ಸತ್ಯವನ್ನು ಮಾತ್ರ ಮಾತನಾಡಬೇಕು.
• ಅಸ್ತೇಯ (Non-stealing): ಪರರ ಸೊತ್ತನ್ನು ಕದ್ದುಕೊಳ್ಳಬಾರದು.
• ಬ್ರಹ್ಮಚರ್ಯ (Celibacy): ಸಂಯಮ ಮತ್ತು ನಿಯಮಿತ ಜೀವನ.
• ಅಪರಿಗ್ರಹ (Non-possession): ಆಸ್ತಿಪಾಸ್ತಿ ಮೇಲೆ ಆಸಕ್ತಿ ಇಲ್ಲದೆ ಬದುಕಬೇಕು.

(ii) ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮ (Buddhism)

ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಗೌತಮ ಬುದ್ಧ (ಬಿ.ಸಿ. 563-483) ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡಿದರು. ಅವರು ನಾಲ್ಕು ಸತ್ಯಗಳನ್ನು (ಚತುರ್ ಆರ್ಯ ಸತ್ಯ) ಮತ್ತು ಅಷ್ಟಾಂಗ ಮಾರ್ಗವನ್ನು ಶಿಫಾರಸು ಮಾಡಿದರು.

• ಚತುರ್ ಆರ್ಯ ಸತ್ಯ (Four Noble Truths): ದುಃಖದ ಅಸ್ತಿತ್ವ, ಅದರ ಕಾರಣ, ಅದನ್ನು ತೊಡೆದುಹಾಕುವ ಸಾಧ್ಯತೆ, ಮತ್ತು ಅದಕ್ಕೆ ಮಾರ್ಗ.
• ಅಷ್ಟಾಂಗ ಮಾರ್ಗ (Eightfold Path): ಸಮ್ಯಕ್ ದೃಷ್ಟಿ, ಸಮ್ಯಕ್ ಸಂಕಲ್ಪ, ಸಮ್ಯಕ್ ವಾಕ್ಯ, ಸಮ್ಯಕ್ ಕರ್ಮ, ಸಮ್ಯಕ್ ಆಜೀವ, ಸಮ್ಯಕ್ ಪ್ರಯತ್ನ, ಸಮ್ಯಕ್ ಸ್ಮೃತಿ, ಸಮ್ಯಕ್ ಸಮಾಧಿ.

ಬುದ್ಧ ಮತ್ತು ಮಹಾವೀರ ಇಬ್ಬರೂ ವರ್ಣ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗೆ ವಿರೋಧ ವ್ಯಕ್ತಪಡಿಸಿದರು, ಸರಳ ಜೀವನವನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು, ಮತ್ತು ಭಿಕ್ಷು ಸಂಪ್ರದಾಯವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದರು.

3. ಗ್ರೀಕ್ ಆಕ್ರಮಣ (Greek Invasion)

ಅಲೆಕ್ಸಾಂಡರ್ (ಬಿ.ಸಿ. 326) ಭಾರತವನ್ನು ಆಕ್ರಮಿಸಿದ ಪ್ರಥಮ ಗ್ರೀಕ್ ಸಾಮ್ರಾಟನಾಗಿದ್ದನು. ಆದರೆ, ಪೌರವರು ಮತ್ತು ಮಾಗಧ ಮಹಾರಾಜರ ಪ್ರಬಲ ಪ್ರತಿರೋಧದ ಕಾರಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚು ಕಾಲ ನೆಲೆನಿಂತಿರಲಿಲ್ಲ. ಈ ಆಕ್ರಮಣದಿಂದ ಗ್ರೀಕ್-ಭಾರತೀಯ ಸಂಸ್ಕೃತಿಯ ವಿನಿಮಯ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.

4. ಮೌರ್ಯರು (The Mauryas)

(i) ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ (Chandragupta Maurya)

ಚಾಣಕ್ಯನ (ಕೌಟಿಲ್ಯ) ಮಾರ್ಗದರ್ಶನದಲ್ಲಿ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ ಮೌರ್ಯ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದರು (ಬಿ.ಸಿ. 321-297). ಅವರು ಮೇಗಸ್ಥನೀಸ್ (ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದ ಗ್ರೀಕ್ ರಾಯಭಾರಿ) ಉಲ್ಲೇಖಿಸಿರುವಂತೆ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಮ್ರಾಟನಾಗಿದ್ದರು.

(ii) ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ (Arthashastra)

ಚಾಣಕ್ಯ (ಕೌಟಿಲ್ಯ) ರಚಿಸಿದ “ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರ” ಆಡಳಿತ, ಆರ್ಥಿಕತೆ, ರಣತಂತ್ರ, ಮತ್ತು ರಾಜಕೀಯ ನೀತಿಗಳ ಕುರಿತಾದ ವಿಶಿಷ್ಟ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೌರ್ಯ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಭಾರೀ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು.

(iii) ಅಶೋಕ ಮತ್ತು ಅವನ ಧಮ್ಮ (Ashoka and His Dhamma)

ಅಶೋಕ (ಬಿ.ಸಿ. 268-232) ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ಮೌರ್ಯ ಸಾಮ್ರಾಟನಾಗಿದ್ದು, ಕಲಿಂಗ ಯುದ್ಧದ ನಂತರ ಧರ್ಮದ ಮಾರ್ಗ ಅನುಸರಿಸಿದರು. ಅವನ “ಧಮ್ಮ” ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಸಿದ್ಧಾಂತಗಳ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿತ್ತು.

5. ಮೌರ್ಯ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕುಸಿತ (Mauryan Administration and Decline)

(i) ಮೌರ್ಯ ಆಡಳಿತ (Mauryan Administration)

ಇದು ಕೇಂದ್ರಿಕೃತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. ರಾಜ್ಯಪಾಲರು, ಮಹಾಮಾತ್ರರು ಮತ್ತು ರಾಜನ ಆಜ್ಞೆ ಪಾಲಕರಾಗಿ ಕೆಲಸ ಮಾಡುತ್ತಿದ್ದರು. ರಾಜನ ಆಜ್ಞೆಗಳು ಶಿಲಾಲಿಪಿಗಳ ಮೂಲಕ ಪ್ರಕಟವಾಗುತ್ತಿದ್ದವು.

(ii) ಕುಸಿತ (Decline of the Mauryan Empire)

• ಅಶೋಕನ ನಂತರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಹದಿಹರಿಯಿತು.
• ಆಂತರಿಕ ದೌರ್ಬಲ್ಯ, ಆರ್ಥಿಕ ಹಿಂಜರಿತ ಮತ್ತು ವಿದೇಶಿ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಇದಕ್ಕೆ ಕಾರಣ.
• ಶುಂಗ ವಂಶದ ಪುಷ್ಯಮಿತ್ರನು ಕೊನೆಯ ಮೌರ್ಯನನ್ನು ಹತ್ಯೆ ಮಾಡಿ ಹೊಸ ವಂಶವನ್ನು ಸ್ಥಾಪಿಸಿದನು.

6. ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (Art and Architecture)

ಮೌರ್ಯರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಲ್ಲಿನ ಶಿಲಾಶಾಸನಗಳು, ಸ್ತೂಪಗಳು (ಸಾಂಚಿ), ಗೋಪುರಗಳು (ಅಶೋಕನ ಸ್ತಂಭ) ಮತ್ತು ಗುಹಾ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (ಬಾರಾಬರ್ ಗುಹೆಗಳು) ಬೆಳೆಯಿತು.

7. ಕುಷಾಣರು ಮತ್ತು ಗಂಧಾರ ಕಲೆ (The Kushanas and Gandhara Art)

(i) ಕನಿಷ್ಕ ಮತ್ತು ಕುಷಾಣರು (Kanishka and the Kushanas)

ಕನಿಷ್ಕ (ಬಿ.ಸಿ. 78) ಕುಷಾಣ ವಂಶದ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಜನಾಗಿದ್ದು, ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಹರಡುವಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದನು.

(ii) ಗಂಧಾರ ಕಲೆ (Gandhara Art)

• ಇದು ಗ್ರೀಕ್ ಮತ್ತು ಭಾರತೀಯ ಶೈಲಿಯ ಮಿಶ್ರಣವಾಗಿದೆ.
• ಬುದ್ಧನ ಪ್ರತಿಮೆಗಳು ಗಂಧಾರ ಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದ್ದವು.
• ಮಥುರಾ ಶೈಲಿ ಮತ್ತು ಅಮರಾವತಿ ಶೈಲಿಯೂ ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯಿತು.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ಈ ಯುಗವು ಧಾರ್ಮಿಕ, ರಾಜಕೀಯ ಮತ್ತು ಕಲಾತ್ಮಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಸಮಯವಾಗಿತ್ತು. ಮೌರ್ಯರು, ಕುಷಾಣರು ಮತ್ತು ಅವರ ಆಡಳಿತ ಕೌಶಲ್ಯವು ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿದೆ.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 4)

In this section, you’ll find notes from the fourth chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers the Gupta Period, including its foundation, Samudragupta, Chandragupta II, Literature, Science, Art and Architecture, and the Debate over the Golden Age.

ಯುನಿಟ್ IV: ಗುಪ್ತ ಯುಗ – ಆಧಾರಶಿಲೆ, ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ II, ಸಾಹಿತ್ಯ, ವಿಜ್ಞಾನ, ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಮತ್ತು ಸುವರ್ಣ ಯುಗದ ವಿವಾದ (Unit IV: Gupta Period – Foundation, Samudragupta, Chandragupta II, Literature, Science, Art and Architecture, and the Debate over the Golden Age)

1. ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸ್ಥಾಪನೆ (Foundation of the Gupta Empire)

ಗುಪ್ತ ವಂಶವು 3ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾಯಿತು ಮತ್ತು ಸುಮಾರು 6ನೇ ಶತಮಾನ ತನಕ ಪ್ರಭಾವಿತವಾಗಿತ್ತು. ಇದರ ಸ್ಥಾಪಕರಾಗಿ ಶ್ರೀಗುಪ್ತ (ಇ.ಸಿ. 240-280) ಅವರನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ. ಅವರ ನಂತರ, ಗುಟೋತಂಗ ಗುಪ್ತನು ರಾಜ್ಯಭಾರ ನಡೆಸಿದನು. ಆದರೆ, ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ I (ಇ.ಸಿ. 319-335) ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಗಂಭೀರ ವೃದ್ಧಿಗೆ ಪೂರಕನಾದನು.

ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ I ತನ್ನ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿ ಪಾಟಲೀಪುತ್ರವನ್ನು ಆರಿಸಿಕೊಂಡು, ಲಿಚ್ಛವಿ ರಾಜಕುಮಾರ್ತಿ ಕುಮಾರದೇವಿಯನ್ನು ವಿವಾಹ ಮಾಡಿಕೊಂಡನು. ಈ ಮದುವೆ ರಾಜಕೀಯವಾಗಿ ಮಹತ್ವದ್ದಾಗಿದ್ದು, ಲಿಚ್ಛವಿಗಳ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಮೇಲಿನ ಒತ್ತಡವಾಗಿ ಪರಿವರ್ತಿಸಿತು.

2. ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತ (Samudragupta)

ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ Iನ ಮಗನಾದ ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತ (ಇ.ಸಿ. 335-380) ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಪೂರಕನಾದನು. ಅವನ ಕಾಲದ ಬಗ್ಗೆ ಪ್ರಮುಖ ಮಾಹಿತಿಯನ್ನು ಅಲಹಾಬಾದ್ ಶಿಲಾಶಾಸನ (ಪ್ರಯಾಗ ಪ್ರಶಸ್ತಿ) ಒದಗಿಸುತ್ತದೆ, ಇದನ್ನು ಹರಿಷೇಣ ಎಂಬ ಕವಿ-ಅಮಾತ್ಯನು ರಚಿಸಿದ್ದನು.

(i) ಆಕ್ರಮಣ ಮತ್ತು ವಿಸ್ತರಣೆ (Conquests and Expansion)

• ಉತ್ತರ ಭಾರತವನ್ನು ತನ್ನ ಆಧಿಪತ್ಯಕ್ಕೆ ತಂದು ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಿದನು.
• ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಕೆಲವು ರಾಜ್ಯಾಧಿಪತಿಗಳಿಗೆ ಅವನು ಶರಣಾಗುಳಿಸಿ, ಅವರನ್ನು ಶ್ರೇಷ್ಟ ಪಟ್ಟದ ರಾಜರಾಗಿ ಘೋಷಿಸಿದನು.
• ಶಕ, ಕುಷಾಣ ಮತ್ತು ಇತರ ಸಮುದಾಯಗಳ ವಿರುದ್ಧ ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತ ಯುದ್ಧ ನಡೆಸಿದನು.

(ii) ವ್ಯಕ್ತಿತ್ವ ಮತ್ತು ಕೊಡುಗೆಗಳು (Personality and Contributions)

• ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತನು ಕವಿ ರಾಜನಾಗಿದ್ದು, “ವೀಣಾ ವಾದಕ”ನಂತೆ ಶಿಲ್ಪಗಳಲ್ಲಿ ಚಿತ್ರಿತನಾಗಿದ್ದಾನೆ.
• ಅವನು ಕವಿತೆ, ಸಂಗೀತ ಮತ್ತು ಧರ್ಮವನ್ನು ಉತ್ತೇಜಿಸಿದನು.

3. ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ II (Chandragupta II)

ಸಮುದ್ರಗುಪ್ತನ ಮಗನಾದ ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ II (ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ, ಇ.ಸಿ. 380-415) ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಸುವರ್ಣಯುಗವನ್ನು ತಂದುಕೊಟ್ಟನು. ಅವನು ಶಕರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಪಶ್ಚಿಮ ಭಾರತವನ್ನು ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಕ್ಕೆ ಸೇರಿಸಿದನು.

(i) ವಿಕ್ರಮಾದಿತ್ಯ ಮತ್ತು ನಾಗಾನಂದ (Vikramaditya and Nagaananda)

• ಅವನು ಪಶ್ಚಿಮ ಕ್ಷತ್ರಪರನ್ನು ಸೋಲಿಸಿ ಗುರಜರ ಪ್ರದೇಶವನ್ನು ತನ್ನ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ತಂದನು.
• ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ IIನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಉಜ್ಜಯಿನಿಯ ರಾಜಧಾನಿಯೂ ಪ್ರಭಾವಿತಗೊಂಡಿತು.

(ii) ನವ ರತ್ನಗಳು (Nine Gems)

ಚಂದ್ರಗುಪ್ತ IIನ ದರ್ಬಾರದಲ್ಲಿ “ನವ ರತ್ನ” (ಒಂಬತ್ತು ಮೌಲ್ಯಮಹತ್ತರ ಪಂಡಿತರು) ಇದ್ದರು, ಇದರಲ್ಲಿ ಕಾಳಿದಾಸ, ಅಮರಸಿಂಹ, ವರಾಹಮಿಹಿರ ಮುಂತಾದವರು ಸೇರಿದ್ದಾರೆ.

4. ಸಾಹಿತ್ಯ (Literature)

ಗುಪ್ತ ಯುಗವು ಭಾರತೀಯ ಸಾಹಿತ್ಯದ ಹಿರಿಮೆಯ ಕಾಲವಾಗಿತ್ತು. ಕಾಳಿದಾಸನ “ಅಭಿಜ್ಞಾನ ಶಾಕುಂತಳ”, “ಮಘದೂತ”, “ರಘುವಂಶ” ಗ್ರಂಥಗಳು ಪ್ರಸಿದ್ಧವಾಗಿವೆ. ಹರ್ಷವರ್ಧನನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಬಾಣಭಟ್ಟನು “ಹರ್ಷಚರಿತ” ಮತ್ತು “ಕಾದಂಬರಿ” ರಚಿಸಿದನು.

5. ವಿಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಗಣಿತ (Science and Mathematics)

• ಆರ್ಯಭಟ್ಟನು “ಆರ್ಯಭಟೀಯ” ಮತ್ತು “ಸುಧ್ಯಾಂತ” ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ಬರೆಯುವ ಮೂಲಕ ಶೂನ್ಯ ಹಾಗೂ ಪೈ (π) ಪರಿಗಣನೆ ನೀಡಿದನು.
• ವರಾಹಮಿಹಿರನು ಜ್ಯೋತಿಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಭೂಗೋಳಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಸಾಕಷ್ಟು ಕೊಡುಗೆಗಳನ್ನು ನೀಡಿದನು.
• ಸೌಶ್ರುತ ಮತ್ತು ಚರಕ ಸಂಹಿತೆಗಳು ವೈದ್ಯಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಸಂಗ್ರಹಗಳು.

6. ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (Art and Architecture)

• ಅಜಂತಾ-ಇಲೋರಾ ಬುದ್ಧ ಗುಹೆಗಳು ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಮಿತವಾಗಿದ್ದವು.
• ಸಾರ್ನಾಥ ಮತ್ತು ಮಥುರಾ ಶೈಲಿಗಳು ಪ್ರಮುಖವಾಗಿದ್ದವು.
• ಗುಪ್ತ ಕಾಲದ ಕಲೆ ಬೌದ್ಧ ಮತ್ತು ಹಿಂದೂ ಶೈಲಿಗಳ ಸಂಯೋಜನೆಯಾಗಿದೆ.

7. ಸುವರ್ಣ ಯುಗದ ವಿವಾದ (Debate Over the Golden Age)

ಗುಪ್ತ ಯುಗವನ್ನು ಹಲವರು ಭಾರತ ದೇಶದ “ಸುವರ್ಣ ಯುಗ”ವೆಂದು ಪರಿಗಣಿಸುತ್ತಾರೆ. ಇದರ ಪ್ರಮುಖ ಕಾರಣಗಳು:

• ಸಂಸ್ಕೃತಿ, ಸಾಹಿತ್ಯ, ಕಲಾ ಮತ್ತು ವಿಜ್ಞಾನದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ತರ ಸಾಧನೆ.
• ಆರ್ಥಿಕ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ.
• ರಾಜಕೀಯ ಸ್ಥಿರತೆ ಮತ್ತು ಸುಧಾರಿತ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ.

ಆದರೆ, ಕೆಲವು ಚಿಂತಕರು ಇದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸುತ್ತಾರೆ:

• ಸಾಮಾಜಿಕ ಅಸಮಾನತೆ ಮತ್ತು ಕುಲಪ್ರಥೆಯು ಮುಂದುವರಿದಿತ್ತು.
• ಕೆಲವು ಭಾಗಗಳಲ್ಲಿ ಶೂದ್ರರು ಮತ್ತು ಮಹಿಳೆಯರ ಸ್ಥಿತಿ ಕೆಟ್ಟಾಗಿದೆ.
• ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಕುಸಿತದ ನಂತರ ವಿದೇಶಿ ಆಕ್ರಮಣಗಳು ಹೆಚ್ಚಾದವು.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ಗುಪ್ತ ಯುಗವು ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪ್ರಗತಿಯ ಮಹತ್ವದ ಹಂತವಾಗಿದೆ. ಅದರ ಸಾಧನೆಗಳು ಭಾರತೀಯ ನಾಗರಿಕತೆಯ ಮೇಲೆ ದೀರ್ಘಕಾಲीन ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿದವು. ಆದರೂ, ಎಲ್ಲ ಜನಾಂಗಗಳು ಪ್ರಗತಿಶೀಲ ಜೀವನವನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತಿದ್ದರು ಎಂಬುದನ್ನು ಪ್ರಶ್ನಿಸಲಾಗುವುದು.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 5)

In this section, you’ll find notes from the fifth chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers the Post-Gupta Period, including the Maukharis and Pushyabhutis, the Vardhanas, Harshavardhana, Cultural Contributions, and Nalanda University.

ಯುನಿಟ್ V: ಗುಪ್ತಾನಂತರ ಯುಗ – ಮಾಉಖರಿಗಳು, ಪುಷ್ಯಭೂತಿಗಳು, ವರ್ಧನ ವಂಶ, ಹರ್ಷವರ್ಧನ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಮತ್ತು ನಾಳಂದಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (Unit V: Post-Gupta Period – Maukharis, Pushyabhutis, the Vardhanas, Harshavardhana, Cultural Contributions, and Nalanda University)

1. ಗುರುಪ್ತಾನಂತರ ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ (Political Situation After the Gupta Empire)

ಗುಪ್ತ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯದ ಪತನವು ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ ವಾತಾವರಣದಲ್ಲಿ ದೊಡ್ಡ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತರಿತು. 6ನೇ ಶತಮಾನದಲ್ಲಿ ಗುಪ್ತರು ಶಕ್ತಿಯನ್ನು ಕಳೆದುಕೊಂಡ ನಂತರ, ಸ್ಥಳೀಯ ರಾಜಮನೆತನಗಳು ಬೆಳೆಯಲು ಆರಂಭಿಸಿದವು. ಈ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ರಾಜಕೀಯ ವಾತಾವರಣವು ಅಸ್ಥಿರವಾಗಿತ್ತು, ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಪುಟ್ಟ ರಾಜ್ಯಗಳು ಪ್ರಬಲವಾಗುತ್ತಿದ್ದವು.

2. ಮಾಉಖರಿ ವಂಶ (The Maukharis)

ಮೌಖರಿ ವಂಶವು ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಗುಪ್ತರ ವಸಲ್ಯರಾಗಿದ್ದರೂ, ಗುಪ್ತರ ಪತನದ ನಂತರ ಅವರು ಸ್ವತಂತ್ರರಾಗಿದರು. ಇವರು ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಉತ್ತರ ಭಾರತದ ಗಂಗಾ-ಯಮುನಾ ದೋನಿಯಲ್ಲಿ ರಾಜ್ಯಭಾರ ನಡೆಸಿದರು.

(i) ಪ್ರಮುಖ ರಾಜರು (Important Rulers)

• ಹರಿವರ್ಮನ್ – ಮೌಖರಿಗಳ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಶಾಸಕರು.
• ಇಶ್ವರವರ್ಮನ್ – ಗಂಗಾ ದೋನಿಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಭಾವಿ ಆಡಳಿತ ನಡೆಸಿದನು.
• ಅವಂತಿವರ್ಮನ್ – ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ವಿಸ್ತರಣೆಗೆ ಯತ್ನಿಸಿದನು.
• ಗ್ರಹವರ್ಮನ್ – ವರ್ಧನ ವಂಶದ ರಾಜಕುಮಾರ್ತಿಯನ್ನು ವಿವಾಹ ಮಾಡಿದನು, ಆದರೆ ಪುಷ್ಯಭೂತಿ ವಂಶದ ಶಶಾಂಕನು ಆತನನ್ನು ಕೊಂದನು.

3. ಪುಷ್ಯಭೂತಿ ವಂಶ (The Pushyabhutis)

ಪುಷ್ಯಭೂತಿಗಳು ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಮಾಉಖರಿಗಳ ಅಧೀನದಲ್ಲಿದ್ದ ಒಂದು ಹಳೆಯ ರಾಜವಂಶವಾಗಿದ್ದು, ಅವರು ನಂತರ ಸ್ವತಂತ್ರವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಲು ಪ್ರಾರಂಭಿಸಿದರು. ಈ ವಂಶದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಜ ಹರ್ಷವರ್ಧನನು.

(i) ಪ್ರಮುಖ ರಾಜರು (Important Rulers)

• ನರವರ್ಧನ – ಈ ವಂಶದ ಮೊದಲ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜ.
• ರಾಜ್ಯವರ್ಧನ – ಹರ್ಷನ ಅಣ್ಣ, ಮಾಉಖರಿಗಳ ಸಹಾಯಕ್ಕಾಗಿ ಯುದ್ಧ ಹೋದಾಗ ಶಶಾಂಕನಿಂದ ಹತ್ಯೆಯಾದನು.
• ಹರ್ಷವರ್ಧನ – ಪುಷ್ಯಭೂತಿ ವಂಶದ ಅತ್ಯಂತ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಜ.

4. ವರ್ಧನ ವಂಶ ಮತ್ತು ಹರ್ಷವರ್ಧನ (The Vardhanas and Harshavardhana)

ಹರ್ಷವರ್ಧನನು ಪುಷ್ಯಭೂತಿ ವಂಶದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ರಾಜನಾಗಿದ್ದನು. ಅವನು 606 CEರಲ್ಲಿ ಗಾದಿ ಏರಿ ಸುಮಾರು 41 ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ಆಳಿದನು.

(i) ಹರ್ಷನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ (Harsha’s Empire)

• ಅವನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಉತ್ತರ ಮತ್ತು ಮಧ್ಯಭಾರತವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.
• ಕನೌಜ್ ಅವನ ರಾಜಧಾನಿಯಾಗಿತ್ತು.
• ಅವನ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯ ಗಂಗಾ ದೋಣಿಯಿಂದ ನರ್ಮದೆ ನದಿಯವರೆಗೆ ವಿಸ್ತರಿಸಿತು.

(ii) ರಾಜಕೀಯ ಸಾಧನೆಗಳು (Political Achievements)

• ಹರ್ಷನು ವಲಭಿಯ ರಾಜಭೋಗದತ್ತನ ಮೇಲೆ ಜಯ ಗಳಿಸಿದನು.
• ಗೌಡದ ಶಶಾಂಕನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು.
• ಅವನ ದಕ್ಷಿಣಾಭಿಯಾನದ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ಚಾಲುಕ್ಯ ರಾಜ ಪುಲಕೇಶಿ II ಅವನನ್ನು ಸೋಲಿಸಿದನು.

5. ಹರ್ಷನ ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಕೊಡುಗೆಗಳು (Cultural Contributions of Harsha)

ಹರ್ಷನು ಕೇವಲ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ರಾಜನಲ್ಲದೆ, ಒಬ್ಬ ಮಹಾನ್ ಪೋಷಕನಾಗಿಯೂ ಹೆಸರಾದನು. ಅವನ ದರ್ಬಾರದಲ್ಲಿ ಅನೇಕ ಮಹಾನ್ ಪಂಡಿತರು ಇದ್ದರು.

(i) ಧರ್ಮ ಮತ್ತು ಧಾರ್ಮಿಕ ಸಹಿಷ್ಣುತೆ (Religion and Religious Tolerance)

• ಹರ್ಷನು ಪ್ರಾರಂಭದಲ್ಲಿ ಶಿವನ ಭಕ್ತನಾಗಿದ್ದರೂ, ನಂತರ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮವನ್ನು ಅಂಗೀಕರಿಸಿದನು.
• ಆತನ ಅಧೀನದಲ್ಲಿ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಜೋರಾಗಿತ್ತು.
• ಹುವೆನ್ ತ್ಸಾಂಗ್ (Xuanzang) ಎಂಬ ಚೀನಾದ ಯಾತ್ರಿಕನು ಹರ್ಷನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಭಾರತಕ್ಕೆ ಬಂದನು.

(ii) ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆ (Literature and Art)

• ಹರ್ಷನು ಮೂರು ನಾಟಕಗಳನ್ನು ಬರೆದನು – “ನಾಗಾನಂದ”, “ರತ್ನಾವಳಿ”, ಮತ್ತು “ಪ್ರಿಯದರ್ಶಿಕಾ”.
• ಅವನ ಕಾಲದಲ್ಲಿ संस्कृत ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಕಲೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ಹೆಚ್ಚಾಯಿತು.
• ಆತನ ದರ್ಬಾರದಲ್ಲಿ ಬಾಣಭಟ್ಟ ಎಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಕವಿ ಇದ್ದನು, ಅವನು “ಹರ್ಷಚರಿತ” ಮತ್ತು “ಕಾದಂಬರಿ” ಎಂಬ ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಗ್ರಂಥಗಳನ್ನು ರಚಿಸಿದನು.

6. ನಾಳಂದಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯ (Nalanda University)

ನಾಳಂದಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಪ್ರಾಚೀನ ಭಾರತದ ಅತ್ಯಂತ ಪ್ರಮುಖ ವಿದ್ಯಾಸಂಸ್ಥೆಯಾಗಿತ್ತು. ಇದನ್ನು ಗೋಪಾಲ ಮತ್ತು ಗುಪ್ತರ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಸ್ಥಾಪಿಸಲಾಯಿತು, ಆದರೆ ಹರ್ಷವರ್ಧನನು ಇದರ ಪೋಷಕರಾಗಿದ್ದನು.

(i) ವಿಶೇಷತೆಗಳು (Features)

• ಇದು ಜಗತ್ತಿನ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದಾಗಿತ್ತು.
• ಇಲ್ಲಿ 10,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ವಿದ್ಯಾರ್ಥಿಗಳು ಮತ್ತು 2,000ಕ್ಕೂ ಹೆಚ್ಚು ಪ್ರಾಧ್ಯಾಪಕರು ಇದ್ದರು.
• ನಾಳಂದಾ ಬೌದ್ಧ ಧರ್ಮದ ಪ್ರಮುಖ ಕೇಂದ್ರವಾಗಿತ್ತು.
• ಇಲ್ಲಿ ವೇದ, ಬೌದ್ಧ ತತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ, ಲೋಜಿಕ್, ವ್ಯಾಕರಣ, ಜ್ಯೋತಿಶಾಸ್ತ್ರ ಮುಂತಾದ ವಿಷಯಗಳನ್ನು ಓದಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.

(ii) ಹುವೆನ್ ತ್ಸಾಂಗ್ ಮತ್ತು ನಾಳಂದಾ (Xuanzang and Nalanda)

• ಚೀನಾದ ಯಾತ್ರಿಕ ಹುವೆನ್ ತ್ಸಾಂಗ್ ನಾಳಂದಾದಲ್ಲಿ ಕೆಲ ವರ್ಷಗಳ ಕಾಲ ವ್ಯಾಸಂಗ ಮಾಡಿದನು.
• ಅವನ ಪ್ರಕಾರ, ನಾಳಂದಾದಲ್ಲಿ ನಂಬಲಾಗದಷ್ಟು ವೈಜ್ಞಾನಿಕ ಚರ್ಚೆಗಳು ನಡೆಯುತ್ತಿದ್ದವು.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ಗುಪ್ತಾನಂತರ ಯುಗವು ರಾಜಕೀಯ ಅಸ್ಥಿರತೆ, ಪ್ರಾದೇಶಿಕ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯಗಳ ಉದಯ, ಹಾಗೂ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳ ಯುಗವಾಗಿತ್ತು. ಹರ್ಷವರ್ಧನನ ಆಡಳಿತದಲ್ಲಿ ಭಾರತ ಪ್ರಾಚೀನ ಮಹಾಮಹಿಮೆಯನ್ನು ಉಳಿಸಿಕೊಂಡಿತ್ತು. ನಾಳಂದಾ ವಿಶ್ವವಿದ್ಯಾಲಯವು ಈ ಯುಗದ ವಿದ್ಯಾ ಪ್ರಸಾರಕ್ಕೆ ಸಾಕ್ಷಿಯಾಗಿ, ಪ್ರಪಂಚದ ಪ್ರಾಚೀನ ಮಹಾವಿದ್ಯಾಲಯಗಳಲ್ಲಿ ಒಂದು ಎನಿಸಿತು.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 6)

In this section, you’ll find notes from the sixth chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers Southern India, including the Sangam Age, Pallavas (Mahendravarman I and Narasimhavarman I), Art and Architecture, the Cholas (Rajaraja Chola and Rajendra Chola), Administration, Local Self-Government, and Art and Architecture.

ಯುನಿಟ್ VI: ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತ – ಸಂಗಮ ಯುಗ, ಪಲ್ಲವರು (ಮಹೇಂದ್ರವರ್ಮನ್ I ಮತ್ತು ನರಸಿಂಹವರ್ಮನ್ I), ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ, ಚೋಳರು (ರಾಜರಾಜ ಚೋಳ ಮತ್ತು ರಾಜೇಂದ್ರ ಚೋಳ), ಆಡಳಿತ, ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಶಾಸನ, ಮತ್ತು ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (Unit VI: Southern India – Sangam Age, Pallavas (Mahendravarman I and Narasimhavarman I), Art and Architecture, the Cholas (Rajaraja Chola and Rajendra Chola), Administration, Local Self-Government, and Art and Architecture)

1. ಸಂಗಮ ಯುಗ (The Sangam Age)

ಸಂಗಮ ಯುಗವು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಪ್ರಾಚೀನ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಮಹತ್ವದ ಅಧ್ಯಾಯವಾಗಿದೆ. ಇದು ಸಾ.ಶ. 300 BCE ರಿಂದ 300 CE ರವರೆಗೆ ಇರುವುದಾಗಿ ಊಹಿಸಲಾಗಿದೆ. ಈ ಯುಗದಲ್ಲಿ ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ಪ್ರಬಂಧಗಳಾದ ಸಂಗಮ ಸಾಹಿತ್ಯ ರಚನೆಗೊಂಡಿತು.

(i) ರಾಜಕೀಯ ಪರಿಸ್ಥಿತಿ (Political Situation)

• ಈ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಮೂವರು ಪ್ರಮುಖ ರಾಜಮನೆತನಗಳು ಆಳುತ್ತಿದ್ದವು – ಚೇರರು, ಚೋಳರು ಮತ್ತು ಪಾಂಡ್ಯರು.
• ಚೋಳರು ಕಾವೇರಿ ದೋಣಿಯಲ್ಲಿ, ಪಾಂಡ್ಯರು ಮಧುರೈನಲ್ಲಿ, ಮತ್ತು ಚೇರರು ಕೇರಳ ಪ್ರದೇಶದಲ್ಲಿ ಆಳುತ್ತಿದ್ದರು.

(ii) ಸಂಗಮ ಸಾಹಿತ್ಯ (Sangam Literature)

• ಸಂಗಮ ಸಾಹಿತ್ಯವು ಮೂರು ಸಂಗಮಗಳ ಸಮಯದಲ್ಲಿ ತಯಾರಿಸಲ್ಪಟ್ಟಿತು.
• ಈ ಸಾಹಿತ್ಯವು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಮಾಜಿಕ, ಆರ್ಥಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ವಿಚಾರಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.
• ತಿರುವಳ್ಳುವರ್ ಅವರ “ತಿರುವಳ್ಳುವರ್ ಕಾವ್ಯ” ಪ್ರಮುಖ ಗ್ರಂಥವಾಗಿದೆ.

(iii) ಸಮಾಜ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕತೆ (Society and Economy)

• ಸಂಗಮ ಕಾಲದ ಜನರು ಕೃಷಿ, ವ್ಯಾಪಾರ, ಮತ್ತು ಹಸ್ತಕಲೆಯಲ್ಲಿ ತೊಡಗಿದ್ದರು.
• ಆ ಕಾಲದಲ್ಲಿ ಕಾಟನ್, ಮಸಾಲೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಉಕ್ಕಿನ ವ್ಯಾಪಾರ ಬೆಳೆಯುತ್ತಿತ್ತು.
• ಸಮುದ್ರ ಮಾರ್ಗದ ಮೂಲಕ ರೋಮ್ ಮತ್ತು ಗ್ರೀಸ್ ದೇಶಗಳೊಂದಿಗೆ ವ್ಯಾಪಾರ ನಡೆಯುತ್ತಿತ್ತು.

2. ಪಲ್ಲವರು (The Pallavas)

ಪಲ್ಲವರು 4ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 9ನೇ ಶತಮಾನವರೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜವಂಶವಾಯಿತು. ಇವರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವು ಆಂಧ್ರ ಪ್ರದೇಶ ಮತ್ತು ತಮಿಳುನಾಡಿನ ಭಾಗಗಳನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿತ್ತು.

(i) ಮಹೇಂದ್ರವರ್ಮನ್ I (Mahendravarman I)

• ಮಹೇಂದ್ರವರ್ಮನ್ I (600-630 CE) ಪಲ್ಲವರ ಪ್ರಮುಖ ರಾಜನಾಗಿದ್ದನು.
• ಅವನು ಶ್ರಾವಣಬೆಳಗೊಳ, ಮಹಾಬಲಿಪುರಂ ಮತ್ತು ಕಾಂಚೀಪುರದಲ್ಲಿ ಬೃಹತ್ ರಾಕ್ಷಸ ಗುಹಾ ಮಂದಿರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
• ಕನ್ನಡ ಮತ್ತು ಸಂಸ್ಕೃತ ಸಾಹಿತ್ಯಕ್ಕೆ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿದನು.

(ii) ನರಸಿಂಹವರ್ಮನ್ I (Narasimhavarman I)

• ಅವನನ್ನು “ಮಮಲ್ಲ” ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತಿತ್ತು.
• ಪಲ್ಲವರ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವನ್ನು ವಿಸ್ತರಿಸಲು ಪಾಂಡ್ಯರು ಮತ್ತು ಚೋಳರ ಮೇಲೆ ಜಯಗಳಿಸಿದನು.
• ಅವನು ಮಹಾಬಲಿಪುರಂನಲ್ಲಿ ರಥಮಂದಿರಗಳನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.

3. ಪಲ್ಲವರ ಕಾಲದ ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (Pallava Art and Architecture)

ಪಲ್ಲವರು ಭಾರತೀಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಶೈಲಿಯನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದರು. ಇವರು ಗುಹಾ ಮಂದಿರಗಳು ಮತ್ತು ರಥಗಳ ಶಿಲ್ಪಕಲೆಗೆ ಪ್ರಸಿದ್ಧರಾಗಿದ್ದರು.

(i) ಪ್ರಮುಖ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ ಕೃತಿಗಳು (Major Architectural Works)

• ಮಹಾಬಲಿಪುರಂನ ಪಂಚ ರಥಗಳು.
• ಕಾಂಚೀಪುರದ ಕైలಾಸನಾಥ ದೇವಾಲಯ.
• ವೈಕುಂಠ ಪೆರುಮಾಳ್ ದೇವಾಲಯ.

4. ಚೋಳರು (The Cholas)

ಚೋಳರು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿ ಸಾಮ್ರಾಜ್ಯವೊಂದಾಗಿದ್ದು, 9ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 13ನೇ ಶತಮಾನವರೆಗೆ ಆಳಿದರು.

(i) ರಾಜರಾಜ ಚೋಳ (Rajaraja Chola)

• ತನು 985 CE ರಿಂದ 1014 CE ವರೆಗೆ ಆಳಿದನು.
• ತಂಜಾವೂರಿನ ಬೃಹದೀಶ್ವರ ದೇವಸ್ಥಾನವನ್ನು ನಿರ್ಮಿಸಿದನು.
• ಶ್ರೀಲಂಕಾ, ಮಾಲದ್ವೀಪ ಮತ್ತು ಕರಾವಳಿ ಪ್ರದೇಶಗಳ ಮೇಲೆ ಆಕ್ರಮಣ ನಡೆಸಿದನು.

(ii) ರಾಜೇಂದ್ರ ಚೋಳ (Rajendra Chola)

• ಅವನು 1014 CE ರಿಂದ 1044 CE ವರೆಗೆ ಆಳಿದನು.
• ಗಂಗೆಯವರೆಗೆ ದಂಡಯಾತ್ರೆ ನಡೆಸಿದನು.
• ಚೋಳ ನೌಕಾಪಡೆ ವೈಭವವನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದನು.

5. ಚೋಳರ ಆಡಳಿತ ಮತ್ತು ಸ್ಥಳೀಯ ಸ್ವಶಾಸನ (Chola Administration and Local Self-Government)

(i) ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆ (Administrative System)

• ಚೋಳರ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ವ್ಯವಸ್ಥಿತ ಮತ್ತು ಕೇಂದ್ರೀಕೃತವಾಗಿತ್ತು.
• ರಾಜ್ಯವು ಮಂಡಲ, ನಾಡು, ಕೂಟಂ, ಗ್ರಾಮಗಳಾಗಿ ವಿಭಜಿತವಾಗಿತ್ತು.

(ii) ಗ್ರಾಮ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ (Village Autonomy)

• ಗ್ರಾಮ ಪಂಚಾಯತ್ ವ್ಯವಸ್ಥೆ ಚೆನ್ನಾಗಿ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ ಹೊಂದಿತ್ತು.
• ಗ್ರಾಮ ಸಭೆ ಗ್ರಾಮೀಣ ಆಡಳಿತಕ್ಕೆ ಮುಖ್ಯಸ್ಥವಾಗಿತ್ತು.
• ತಮಿಳು ಲಿಪಿಗಳಲ್ಲಿ ಶಾಸನಗಳಲ್ಲಿ ಗ್ರಾಮಗಳ ಸ್ವಾಯತ್ತತೆ ಬಗ್ಗೆ ವಿವರಗಳು ದೊರೆಯುತ್ತವೆ.

6. ಚೋಳರ ಕಲೆ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪ (Chola Art and Architecture)

ಚೋಳರು ದೇವಾಲಯ ವಾಸ್ತುಶಿಲ್ಪದಲ್ಲಿ ಅತ್ಯುನ್ನತ ಮಟ್ಟ ತಲುಪಿದರು. ಅವರು ದ್ರಾವಿಡ ಶೈಲಿಯ ಮಂದಿರಗಳ ನಿರ್ಮಾಣ ಮಾಡಿದರು.

(i) ಪ್ರಮುಖ ದೇವಾಲಯಗಳು (Major Temples)

• ತಂಜಾವೂರಿನ ಬೃಹದೀಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ.
• ಗಂಗೈಕೊಂಡ ಚೋಳಪುರಂ ದೇವಸ್ಥಾನ.
• ದರಾಜೇಂದ್ರ ಚೋಳೇಶ್ವರ ದೇವಾಲಯ.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ಸಂಗಮ ಯುಗದಿಂದ ಚೋಳರ ಕಾಲದವರೆಗೆ ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತವು ರಾಜಕೀಯ, ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ, ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕವಾಗಿ ಬೆಳೆಯಿತು. ಪಲ್ಲವರ ಕಲಾ ಪರಂಪರೆ ಮತ್ತು ಚೋಳರ ಪ್ರಭಾವಶಾಲಿ ಆಡಳಿತ ವ್ಯವಸ್ಥೆಯು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಇತಿಹಾಸದಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಪಾತ್ರ ವಹಿಸಿತು.

BA 1st Semester History Notes in Kannada (Chapter 7)

In this section, you’ll find notes from the seventh chapter of the BA 1st Semester History book in Kannada. This chapter (unit) covers the Bhakti Movement, including Alwars and Nayanars, and the Philosophies of Advaita, Vishishtadvaita, and Dvaita.

ಯುನಿಟ್ VII: ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿ – ಆಳ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ನಾಯನಾರ್ ಸಂತರು, ಮತ್ತು ಅದ್ವೈತ, ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ ಮತ್ತು ದ್ವೈತ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳು (Unit VII: Bhakti Movement – Alwars and Nayanars, and the Philosophies of Advaita, Vishishtadvaita, and Dvaita)

1. ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಚಯ (Introduction to the Bhakti Movement)

ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿ ಭಾರತದಲ್ಲಿ 7ನೇ ಶತಮಾನದಿಂದ 17ನೇ ಶತಮಾನದವರೆಗೆ ಬೆಳವಣಿಗೆಯಾಗಿದ ಮಹತ್ವದ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಳುವಳಿಯಾಗಿತ್ತು. ಇದು ಹೃದಯಪೂರ್ವಕ ಭಕ್ತಿಯ ಮೂಲಕ ಇಶ್ವರ ಪ್ರಾಪ್ತಿಯ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಬೋಧಿಸಿತು. ವೇದ-ಪುರಾಣಗಳ ಪಾಂಡಿತ್ಯದ ಬದಲು, ಪ್ರಾಮಾಣಿಕ ಭಾವನೆ ಮತ್ತು ಭಕ್ತಿ ಮುಖ್ಯವಾಗಿದೆಯೆಂಬುದನ್ನು ಈ ಚಳುವಳಿ ಒತ್ತಿಹೇಳಿತು.

ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಎರಡೂ ಪ್ರಮುಖ ಹಂತಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿತ್ತು:

1. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಪ್ರಾರಂಭವಾದ ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿ (Early Bhakti Movement in South India): ಇದನ್ನು ಆಳ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ನಾಯನಾರ್ ಸಂತರು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು.
2. ಉತ್ತರ ಭಾರತದಲ್ಲಿ ಬೆಳೆಯುವ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿ (Later Bhakti Movement in North India): ಇದನ್ನು ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯ, ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯ, ನಾನಕ್, ಕಬೀರ್, ಮತ್ತು ಮೀರಾಬಾಯಿ ಮುಂತಾದವರು ಮುನ್ನಡೆಸಿದರು.

2. ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿ – ಆಳ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ನಾಯನಾರ್ ಸಂತರು (Bhakti Movement in South India – Alwars and Nayanars)

(i) ಆಳ್ವಾರ್ ಸಂತರು (The Alwars)

• ಆಳ್ವಾರರು ವಿಷ್ಣು ಭಕ್ತರಾಗಿ 12 ಸಂತರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು.
• ಇವರು ತಮಿಳು ಭಾಷೆಯಲ್ಲಿ ದೇವotional ಕಾವ್ಯ ರಚನೆ ಮಾಡಿದರು.
• ಇವರ ಮುಖ್ಯ ಕೃತಿಯು “ನಾಲಾಯಿರ ದಿವ್ಯ ಪ್ರಬಂಧಂ” (4000 ದೇವotional ಪದ್ಯಗಳು).
• ಪ್ರಸಿದ್ಧ ಆಳ್ವಾರ್ ಸಂತರು – ಪೇರಿಯ ಆಳ್ವಾರ್, ತಿರುವಳ್ಳುವರ್, ಹಾಗೂ ಕುಳಶೇಖರ ಆಳ್ವಾರ್.

(ii) ನಾಯನಾರ್ ಸಂತರು (The Nayanars)

• ನಾಯನಾರರು ಶಿವ ಭಕ್ತರಾಗಿ 63 ಮಂದಿ ಸಂತರನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿದ್ದರು.
• ಇವರ ಪ್ರಮುಖ ಸಾಹಿತ್ಯ ಕೃತಿ “ತೇವಾರಂ” (ಶಿವನ ಬಗ್ಗೆ ರಚಿಸಲಾದ ಪದ್ಯಗಳು).
• ಪ್ರಸಿದ್ಧ ನಾಯನಾರ್ ಸಂತರು – ಅಪ್ಪರ್, ತಿರುನಾವುಕಕ್ಕರ್, ಮತ್ತು ಸುಂದರಮೂರ್ತಿ.

ಆಳ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ನಾಯನಾರರು ದಕ್ಷಿಣ ಭಾರತದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಭಕ್ತಿಯ ಮಹತ್ವವನ್ನು ಬೋಧಿಸಿದರು. ಅವರ ಕವನಗಳು ರಾಜರು ಮತ್ತು ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿಯುಳ್ಳ ಜಾಗೃತಿ ಮೂಡಿಸುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯಕರಾದವು.

3. ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳು (Philosophies of the Bhakti Movement)

ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ವಿವಿಧ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳನ್ನು ಬೆಳೆಯುವಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು. ಈ ಚಿಂತನೆಗಳು ಜನರಿಗೆ ದೇವರೊಂದಿಗೆ ನೇರ ಸಂಪರ್ಕ ಸಾಧಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡಿತು.

(i) ಅದ್ವೈತ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Advaita Philosophy)

• ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ (8ನೇ ಶತಮಾನ) ಈ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
• ಅದ್ವೈತವೆಂದರೆ “ಏಕತತ್ವ” – ಇದು ಬ್ರಹ್ಮನ ಹೊರತು ಬೇರೆ ಯಾವ ಅಸ್ತಿತ್ವವೂ ಇಲ್ಲ ಎಂದು ಹೇಳುತ್ತದೆ.
• ಇದು “ಮಾಯಾ” ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಪ್ರಚಾರ ಮಾಡುತ್ತದೆ – ಜಗತ್ತು ಭ್ರಮೆ ಮತ್ತು ಬ್ರಹ್ಮನಷ್ಟೇ ನಿಜ.
• ಈ ತತ್ತ್ವವು ಜನರನ್ನು ಜ್ಞಾನ ಮಾರ್ಗದತ್ತ ಸೆಳೆದಿತು.

(ii) ವಿಶಿಷ್ಟಾದ್ವೈತ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Vishishtadvaita Philosophy)

• ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯ (11ನೇ ಶತಮಾನ) ಈ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
• ಇದು “ಪರಿಷ್ಕೃತ ಏಕತತ್ವ” – ಬ್ರಹ್ಮನೇ ಪರಮಾತ್ಮನಾದರೂ, ಆತ್ಮಗಳು ಮತ್ತು ಜಗತ್ತು ಅಸ್ತಿತ್ವದಲ್ಲಿವೆ.
• ಇದು ಭಕ್ತಿ ಮೂಲಕ ಮೋಕ್ಷವನ್ನು ಪ್ರಾಪ್ತಿಮಾಡಬಹುದು ಎಂದು ಸಾರುತ್ತದೆ.

(iii) ದ್ವೈತ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರ (Dvaita Philosophy)

• ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯ (13ನೇ ಶತಮಾನ) ಈ ತತ್ತ್ವವನ್ನು ಪ್ರತಿಪಾದಿಸಿದರು.
• ಇದು “ದ್ವೈತ” – ಪರಮಾತ್ಮ (ವಿಷ್ಣು) ಮತ್ತು ಜೀವಾತ್ಮ ಎರಡೂ ಪ್ರತ್ಯೇಕವೆಂದೇ ಸಾರುತ್ತದೆ.
• ಭಕ್ತಿಯು ಮೋಕ್ಷಕ್ಕೆ ದಾರಿ ಎಂದು ಈ ತತ್ತ್ವದಲ್ಲಿ ತಿಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.

4. ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯ ಪರಿಣಾಮಗಳು (Impact of the Bhakti Movement)

(i) ಸಾಮಾಜಿಕ ಪರಿಣಾಮ (Social Impact)

• ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಜಾತ್ಯಾತೀತತೆ ಮತ್ತು ಸಮಾನತೆ ಕುರಿತಾದ ಸಂದೇಶವನ್ನು ಸಾರಿತು.
• ಇದು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮದ ಹಲವು ಸುಧಾರಣೆಗಳಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
• ಈ ಚಳುವಳಿಯು ಮಹಿಳೆಯರು ಮತ್ತು ಶೂದ್ರ ವರ್ಗದವರಿಗೂ ಭಕ್ತಿಯ ಅನುವಾದನೆಯನ್ನು ತಲುಪಿಸಿತು.

(ii) ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಿಣಾಮ (Religious Impact)

• ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತೀಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಪರಂಪರೆಯಲ್ಲಿ ಹೊಸ ತತ್ತ್ವಗಳನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿತು.
• ಇದು ಹಿಂದೂ ಧರ್ಮವನ್ನು ಬಲಪಡಿಸುವ ಜೊತೆಗೆ, ಮುಸ್ಲಿಂ ಸೂಫಿ ಚಳುವಳಿಯ ಮೇಲೂ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರಿತು.

(iii) ಸಾಂಸ್ಕೃತಿಕ ಪರಿಣಾಮ (Cultural Impact)

• ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಭಕ್ತಿ ಸಾಹಿತ್ಯ ಮತ್ತು ಸಂಗೀತದ ಅಭಿವೃದ್ಧಿಗೆ ಕಾರಣವಾಯಿತು.
• ಭಕ್ತಿಗೀತೆಗಳು, ಕೀರ್ತನೆಗಳು, ಮತ್ತು ನೃತ್ಯಗಳ ಮೂಲಕ ಜನಸಾಮಾನ್ಯರಲ್ಲಿ ಭಕ್ತಿ ಸಾರಲು ಸಾಧ್ಯವಾಯಿತು.

ನಿಷ್ಕರ್ಷ (Conclusion)

ಭಕ್ತಿ ಚಳುವಳಿಯು ಭಾರತೀಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಚಿಂತನೆಗಳಲ್ಲಿ ಕ್ರಾಂತಿಕಾರಿಯಾಗಿ ಪರಿಣಮಿಸಿತು. ಆಳ್ವಾರ್ ಮತ್ತು ನಾಯನಾರ್ ಸಂತರಿಂದ ಆರಂಭವಾದ ಈ ಚಳುವಳಿ, ಶಂಕರಾಚಾರ್ಯ, ರಾಮಾನುಜಾಚಾರ್ಯ ಮತ್ತು ಮಧ್ವಾಚಾರ್ಯರ ತತ್ತ್ವಶಾಸ್ತ್ರಗಳ ಮೂಲಕ ಹೊಸ ಆಯಾಮ ಪಡೆದು, ಹಿಂದೂ ಸಮಾಜದ ಮಾರ್ಗದರ್ಶನಕ್ಕಾಗಿ ಪ್ರಭಾವ ಬೀರಿತು. ಇದರಿಂದಾಗಿ ಭಕ್ತಿ, ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಪಂಡಿತ ಸಮುದಾಯದಿಂದ ಸಾಮಾನ್ಯ ಜನರಿಗೆ ಹರಿದು, ಭಾರತೀಯ ಧಾರ್ಮಿಕ ಜೀವನದಲ್ಲಿ ಹೊಸ ಪರಿವರ್ತನೆ ತರಲಾಯಿತು.

Other Subject Notes

History

➡️BA 2nd Semester History Books in Kannada

Political Science

➡️BA 1st Semester Political Science Books in Kannada

➡️BA 2nd Semester Political Science Books in Kannada

Sociology

➡️BA 1st Semester Sociology Books in Kannada

➡️BA 2nd Semester Sociology Books in Kannada

Economics

➡️BA 1st Semester Economics Books in Kannada

➡️BA 2nd Semester Economics Books in Kannada

thanks!