
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada PDF
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada PDF: On this page, I’ve shared BA First Semester Economics subject notes in the Kannada language. These notes are based on the State Education Policy (SEP).
➡️ Unit 1: Demand Analysis and Consumer Behaviour
➡️ Unit 2: Concept of Cost and Revenue
➡️ Unit 3: Theory of Production and Costs
➡️ Unit 4: Market Structures and Factor Pricing
In the first semester, you’ll study the “Micro Economics,” which consists of five units covering basic definitions of Microeconomics.
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada (Chapter 1)
In this section, you’ll find notes from the 1st chapter of the BA 1st Semester Economics book in Kannada. This chapter (unit) covers
Demand Analysis and Consumer Behaviour
- Demand – Meaning.
- Elasticity of Demand – types, Measurement of Elasticity of demand.
- Demand Forecasting – Meaning, objectives, importance, Techniques of demand forecasting.
- Consumer’s Surplus – Importance and Limitations.
- Indifference Curve Analysis – meaning, properties, Consumer’s Equilibrium.
- Concept of Consumer’s Sovereignty – meaning.
ಮಾಂಗ್ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮತ್ತು ಬಳಕೆದಾರರ ವರ್ತನೆ (Demand Analysis and Consumer Behaviour)
ಮಾಂಗ್ – ಅರ್ಥ (Demand – Meaning)
ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಮಾಂಗ್ ಎಂದರೆ ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ, ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಸಮಯದಲ್ಲಿ, ಬಳಕೆದಾರರು ಖರೀದಿಸಲು ಇಚ್ಛಿಸುವ ಮತ್ತು ತಯಾರಾದ ಪ್ರಮಾಣ. ಇದು ಬೆಲೆ, ಬಳಕೆದಾರರ ಆದಾಯ, ಪರ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಪೂರಕ ಸರಕುಗಳ ಬೆಲೆ, ಭವಿಷ್ಯದ ನಿರೀಕ್ಷೆಗಳು, ಹಾಗೂ ಆಡುಗೆಯ ಅಭಿರುಚಿಗಳು ಮುಂತಾದ ಅಂಶಗಳಿಂದ ಪ್ರಭಾವಿತಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
ಮಾಂಗ್ ಅನ್ನು ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಎರಡು ವಿಭಾಗಗಳ ಆಗಿ ವಿಂಗಡಿಸಬಹುದು:
- ನೈಜ ಮಾಂಗ್ (Real Demand): ಇದು ಬಳಕೆದಾರರು ಖರೀದಿಸಲು ಬಯಸುವ ಮತ್ತು ತಯಾರಾದ ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
- ವಾಸ್ತವಿಕ ಮಾಂಗ್ (Effective Demand): ಇದು ಬಳಕೆದಾರರು ಕೇವಲ ಖರೀದಿಸಲು ಬಯಸುವುದಲ್ಲದೆ, ಖರೀದಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿರುವ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಪ್ರತಿನಿಧಿಸುತ್ತದೆ.
ಮಾಂಗ್ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆ – ಬಗೆಗಳು, ಮಾಪನ (Elasticity of Demand – Types, Measurement)
ಮಾಂಗ್ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆ ಎಂದರೆ, ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯು ಮಾಂಗ್ ಪ್ರಮಾಣದ ಮೇಲೆ ಹೇಗೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ಸೂಚಿಸುವ ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ. ಇದನ್ನು ಹಿನ್ನಲೆಗೊಳ್ಳುವ ಪ್ರಮುಖ ಬಗೆಗಳು ಇವು:
- ಬೆಲೆಯ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆ (Price Elasticity of Demand): ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಯ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ 1% ಬದಲಾವಣೆ ಸಂಭವಿಸಿದರೆ, ಅದರಿಂದ ಮಾಂಗ್ ಎಷ್ಟು ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
- ಆದಾಯ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆ (Income Elasticity of Demand): ಬಳಕೆದಾರರ ಆದಾಯದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯಿಂದ, ಮಾಂಗ್ ಹೇಗೆ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ ಎಂಬುದನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
- ಕೋಷ್ಟಕ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆ (Cross Elasticity of Demand): ಪರ್ಯಾಯ ಮತ್ತು ಪೂರಕ ಸರಕುಗಳ ಬೆಲೆಯಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆ ಆಗಿದರೆ, ಅದರ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುತ್ತದೆ.
ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆ ಮಾಪನ:
- ಸಾಲಾಸಂಬಂಧಿ ವಿಧಾನ (Total Outlay Method): ಖರ್ಚಿನ ಒಟ್ಟು ಪ್ರಮಾಣದಲ್ಲಿ ಬದಲಾವಣೆಯ ಆಧಾರದ ಮೇಲೆ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆಯನ್ನು ಅಳೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಅನ್ವಯ ಬಂಡವಾಳ ವಿಧಾನ (Arc Elasticity Method): ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಬೆಲೆ ಮಟ್ಟಗಳಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆಯನ್ನು ಅಳೆಯಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಸುತ್ತುಬಲ ವಿಧಾನ (Point Elasticity Method): ಒಂದು ನಿರ್ದಿಷ್ಟ ಬಿಂದುವಿನಲ್ಲಿನ ಸ್ಥಿತಿಸ್ಥಾಪಕತೆಯನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸಲು ಬಳಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಮಾಂಗ್ ಮುನ್ಸೂಚನೆ – ಅರ್ಥ, ಉದ್ದೇಶಗಳು, ಮಹತ್ವ, ತಂತ್ರಗಳು (Demand Forecasting – Meaning, Objectives, Importance, Techniques)
ಮಾಂಗ್ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಎಂದರೆ ಭವಿಷ್ಯದ ಮಾಂಗ್ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಇದು ತಯಾರಕರು, ಸರ್ಕಾರಗಳು ಮತ್ತು ವ್ಯಾಪಾರ ಸಂಸ್ಥೆಗಳ ಆರ್ಥಿಕ ನಿರ್ಧಾರಗಳಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಮುಖ್ಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು:
- ಉತ್ಪಾದನಾ ಯೋಜನೆ
- ಬೆಲೆನಿಗದಿ
- ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ತಂತ್ರಗಳು
ಪ್ರಮುಖ ತಂತ್ರಗಳು:
- ಪ್ರಶ್ನಾವಳಿ ವಿಧಾನ (Survey Method): ಗ್ರಾಹಕರ ಅಭಿಪ್ರಾಯವನ್ನು ಸಂಗ್ರಹಿಸಿ ಮಾಂಗ್ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಮಾಡುವುದು.
- ಐತಿಹಾಸಿಕ ದತ್ತಾಂಶ ವಿಧಾನ (Historical Data Analysis): ಹಿಂದಿನ ಮಾರಾಟದ ಮಾಹಿತಿ ಆಧರಿಸಿ ಭವಿಷ್ಯದ ಮಾಂಗ್ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡುವುದು.
- ಆರ್ಥಿಕ ಮಾದರಿ ವಿಧಾನ (Econometric Models): ಗಣಿತೀಯ ಮತ್ತು ಆರ್ಥಿಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳನ್ನು ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಮಾಂಗ್ ಮುನ್ಸೂಚನೆ ಮಾಡುವುದು.
ಬಳಕೆದಾರರ ಉಚಿತ ಮೌಲ್ಯ (Consumer’s Surplus) – ಮಹತ್ವ ಮತ್ತು ಮಿತಿಗಳು
ಬಳಕೆದಾರ surplus ಎಂದರೆ, ಗ್ರಾಹಕರು ಖರೀದಿಸಲು ತಯಾರಾಗಿರುವ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಖರ್ಚು ಮಾಡಿರುವ ಮೊತ್ತದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
ಮಹತ್ವ:
- ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಗಳ ರೂಪಿಸಲು ಸಹಾಯ.
- ತೆರಿಗೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ಸಂಯೋಜಿಸಲು ಸಹಾಯ.
ಮಿತಿಗಳು:
- ಪ್ರಾಯೋಜಿತ ಕೊಡುಗೆಗಳು ಮತ್ತು ಸರ್ಕಾರದ ನಿಯಂತ್ರಣ.
ಅಸಮಾನತೆಯ ವಕ್ರ ರೇಖೆ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Indifference Curve Analysis) – ಅರ್ಥ, ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು, ಬಳಕೆದಾರರ ಸಮತೋಲನ (Consumer’s Equilibrium)
ಬಳಕೆದಾರರು ಸಮಾನ ತೃಪ್ತಿ ಪಡೆಯುವಂತಹ ಸರಕುಗಳ ವಿವಿಧ ಸಂಯೋಜನೆಗಳನ್ನು ಅಸಮಾನತೆಯ ವಕ್ರ ರೇಖೆ (Indifference Curve) ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ. ಬಳಕೆದಾರ ಸಮತೋಲನ ಎಂದರೆ ತನ್ನ ಆದಾಯವನ್ನು ಗರಿಷ್ಠ ತೃಪ್ತಿಗೆ ತಲುಪಿಸಲು ಬಳಸುವ ಸೂಕ್ತ ಬಿಂದುವನ್ನು.
ಬಳಕೆದಾರರ ಪರಮಾಧಿಪತ್ಯ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ (Concept of Consumer’s Sovereignty) – ಅರ್ಥ
ಬಳಕೆದಾರರು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಶಕ್ತಿಶಾಲಿಗಳು. ಸರಕುಗಳ ಉತ್ಪಾದನೆ, ವಿತರಣೆ ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ತಯಾರಿಕೆಯಲ್ಲಿ ಅವರು ಮುಖ್ಯ ಪಾತ್ರವನ್ನು ವಹಿಸುತ್ತಾರೆ. ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಪ್ರಕಾರ, ಉತ್ಪಾದಕರು ಬಳಕೆದಾರರ ಅವಶ್ಯಕತೆಗಳನ್ನು ಗಮನಿಸಿ ಉತ್ಪಾದನೆ ಮಾಡುತ್ತಾರೆ.
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada (Chapter 2)
In this section, you’ll find notes from the 2nd chapter of the BA 1st Semester Economics book in Kannada. This chapter (unit) covers
Concept of Cost and Revenue
- Cost – Economic Analysis.
- Concepts of cost – Fixed Cost, Variable cost, Total, Average & Marginal Costs.
- Short run and Long Run Cost Curves, U and L shapes of average cost curves.
- Revenue analysis – Concepts of revenues, Relation between AR & MR Curves, equilibrium analysis.
- Recent Development.
ಖರ್ಚು ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ಪರಿಕಲ್ಪನೆ (Concept of Cost and Revenue)
ಖರ್ಚು – ಆರ್ಥಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Cost – Economic Analysis)
ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಖರ್ಚು ಎಂದರೆ ಸರಕು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಲು ನಿರ್ಮಾಪಕರು (Producers) ಎದುರಿಸುವ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ. ಖರ್ಚು ವ್ಯಯದ ಪ್ರಕಾರ, ಸಮಯದ ಅವಧಿಯ ಪ್ರಕಾರ, ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರಾತ್ಮಕ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳ ಪ್ರಕಾರ ವಿಭಜಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಖರ್ಚು ದೋಷರಹಿತ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳಲು, ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆರ್ಥಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ. ಇದು ಪ್ರಾರಂಭಿಕ ಹೂಡಿಕೆ, ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚ, ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ ಮತ್ತು ಲಾಭದ ಮೇಲೆ ಆಧಾರಿತವಾಗಿರುತ್ತದೆ.
ಆರ್ಥಿಕ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು:
- ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ (Production Cost): ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತುಗಳು, ಕೆಲಸಗಾರರ ಸಂಬಳ, ಸಾರಿಗೆ, ಇತರ ಮೂಲಸೌಕರ್ಯ ವೆಚ್ಚ.
- ಅಪಾಯ ವೆಚ್ಚ (Opportunity Cost): ಯಾವುದೇ ನಿರ್ಧಾರ ತೆಗೆದುಕೊಳ್ಳುವಾಗ ಬೇರೊಂದು ಆಯ್ಕೆ ಕೈಬಿಟ್ಟಾಗ ಕಳೆದುಕೊಳ್ಳುವ ವೆಚ್ಚ.
- ಅಮೂರ್ತ ವೆಚ್ಚ (Implicit Cost): ನೇರ ಹಣವನ್ನು ಸೇರಿಸದೇ ಇರುವ ವೆಚ್ಚ, ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಸ್ವಂತ ಬಂಡವಾಳ ಬಳಕೆ.
ಖರ್ಚಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು (Concepts of Cost)
ಖರ್ಚನ್ನು ಬೇರೆ ಬೇರೆ ವಿಧಾನಗಳಲ್ಲಿ ಅಳೆಯಬಹುದು. ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಖರ್ಚಿನ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಗಳು ಈ ಕೆಳಗಿನಂತಿವೆ:
- ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಖರ್ಚು (Fixed Cost): ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಬದಲಾದರೂ ಸಹ ಬದಲಾಗದ ಖರ್ಚು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಾರ್ಖಾನೆ ಕಟ್ಟಡ, ಯಂತ್ರೋಪಕರಣ, ಆಡಳಿತ ವೆಚ್ಚ.
- ವೈಚಲ್ಯ ಖರ್ಚು (Variable Cost): ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುವ ಖರ್ಚು. ಉದಾಹರಣೆಗೆ, ಕಚ್ಚಾ ವಸ್ತು, ವಿದ್ಯುತ್, ಕಾರ್ಮಿಕ ಸಂಬಳ.
- ಒಟ್ಟು ಖರ್ಚು (Total Cost – TC): ನಿರ್ಧಿಷ್ಟ ಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ. TC = Fixed Cost + Variable Cost.
- ಸರಾಸರಿ ಖರ್ಚು (Average Cost – AC): ಪ್ರತಿ ಘಟಕದ ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚ. AC = TC / Output.
- ಅಂತಿಮ ಖರ್ಚು (Marginal Cost – MC): ಒಬ್ಬ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಘಟಕವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸುವುದರಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಖರ್ಚು.
ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯ ಮತ್ತು ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ ಖರ್ಚು ವಕ್ರಗಳು (Short Run and Long Run Cost Curves)
ಉತ್ಪಾದನಾ ವೆಚ್ಚವು ಅವಧಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಬದಲಾಗುತ್ತದೆ. ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಸ್ಥಿರ ಖರ್ಚು ಬದಲಾಗದೆ ಇರಬಹುದು, ಆದರೆ ಉದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲಾ ಖರ್ಚುಗಳು ಪರಿವರ್ತಿತವಾಗಬಹುದು.
ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯ (Short-Run) ಖರ್ಚು ವಕ್ರ:
- ಎಲ್ ಆಕಾರದ (L-Shaped) ಸರಾಸರಿ ಖರ್ಚು ವಕ್ರ (Average Cost Curve) ಕಡಿಮೆ ಮಟ್ಟದ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿರುವ ದೀರ್ಘಾವಧಿಯ ಕುಸಿತವನ್ನು ತೋರಿಸುತ್ತದೆ.
- ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯ ತಂತ್ರಗಳು ಖರ್ಚನ್ನು ನಿಯಂತ್ರಿಸಲು ಹೆಚ್ಚು ಅನುಕೂಲಕರ.
ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ (Long-Run) ಖರ್ಚು ವಕ್ರ:
- ಉದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ ಎಲ್ಲ ಖರ್ಚುಗಳು ವೈಚಲ್ಯವಾಗಬಹುದು.
- ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ ಸರಾಸರಿ ಖರ್ಚು ವಕ್ರವು (Long-Run Average Cost Curve) ಯು ಆಕಾರ (U-Shaped) ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
- ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಉತ್ಪಾದನೆಯನ್ನು ಅಗತ್ಯತೆ ಹಾಗೂ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬದಲಾವಣೆಗಳಿಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಹೊಂದಿಸಬಹುದು.
ಆದಾಯದ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Revenue Analysis)
ಆದಾಯ (Revenue) ಎಂದರೆ ಉತ್ಪನ್ನಗಳ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಲಭಿಸುವ ಒಟ್ಟು ಹಣ. ಅದನ್ನು ಪ್ರಕಾರಗಳ ಪ್ರಕಾರ ವಿಭಜಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಆದಾಯದ ಪ್ರಮುಖ ಬಗೆಗಳು:
- ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ (Total Revenue – TR): ಒಟ್ಟು ಮಾರಾಟದಿಂದ ಲಭಿಸಿದ ಹಣ. TR = Price × Quantity.
- ಸರಾಸರಿ ಆದಾಯ (Average Revenue – AR): ಪ್ರತಿ ಘಟಕದ ಆದಾಯ. AR = TR / Quantity.
- ಅಂತಿಮ ಆದಾಯ (Marginal Revenue – MR): ಒಂದು ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಘಟಕ ಮಾರಾಟದಿಂದ ಹೆಚ್ಚುವರಿ ಆದಾಯ.
ಸರಾಸರಿ ಮತ್ತು ಅಂತಿಮ ಆದಾಯ ವಕ್ರಗಳ ಸಂಬಂಧ (Relation between AR & MR Curves)
ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಪ್ರಕಾರ AR ಮತ್ತು MR ವಕ್ರಗಳ ಸ್ವರೂಪ ಬದಲಾಗಬಹುದು.
- ಸಂಪ್ರದಾಯಬದ್ಧ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ (Perfect Competition), AR = MR.
- ಮೋನೋಪೊಲಿ (Monopoly) ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ, MR ಸದಾ AR ಗಿಂತ ಕಡಿಮೆ ಇರುತ್ತದೆ.
- ಅಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ (Imperfect Competition), AR ಮತ್ತು MR ಎರಡೂ ಕುಸಿತ ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಸಮತೋಲನ ವಿಶ್ಲೇಷಣೆ (Equilibrium Analysis)
ಸಂಸ್ಥೆಯ ಉದ್ದೇಶ ಲಾಭ ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವುದು. ಲಾಭ ಗರಿಷ್ಠಗೊಳ್ಳುವ ಬಿಂದುವನ್ನು ಸಮತೋಲನ (Equilibrium) ಎಂದು ಕರೆಯಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಸಮತೋಲನ ನಿರ್ಧಾರ:
- MR = MC ಆದಾಗ ಲಾಭ ಗರಿಷ್ಠ.
- ಒಟ್ಟಾರೆ ಲಾಭ = ಒಟ್ಟು ಆದಾಯ – ಒಟ್ಟು ವೆಚ್ಚ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳು (Recent Developments)
ಆರ್ಥಿಕ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ, ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವಾ ತೆರಿಗೆ (GST), ಕಾರ್ಪೊರೇಟ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಉದ್ದೇಶಗಳು ಮುಂತಾದವುಗಳ ಬದಲಾವಣೆಗಳು, ಖರ್ಚು ಮತ್ತು ಆದಾಯದ ಮೇಲೆ ಪರಿಣಾಮ ಬೀರುತ್ತವೆ.
ಇತ್ತೀಚಿನ ಬೆಳವಣಿಗೆಗಳಲ್ಲಿ ಪ್ರಮುಖ ಅಂಶಗಳು:
- ಡಿಜಿಟಲ್ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಪ್ರಭಾವ.
- ಉತ್ಪಾದನಾ ಶೇಖರಣೆಯ ನಿಯಂತ್ರಣ ತಂತ್ರಗಳು.
- ಜಾಗತಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಯ ಬದಲಾವಣೆ.
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada (Chapter 3)
In this section, you’ll find notes from the 3rd chapter of the BA 1st Semester Economics book in Kannada. This chapter (unit) covers
Theory of Production and Costs
- Production – meaning, Production decisions.
- Production function; Iso-quant; Factor substitution; law of variable proportions; returns to scale.
- Economies of scale – Internal & External economies to scale.
- Optimizing behaviour in short run and long run.
- Traditional theory of cost and modern theory of cost.
ಉತ್ಪಾದನೆ ಮತ್ತು ಖರ್ಚಿನ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Theory of Production and Costs)
ಉತ್ಪಾದನೆ – ಅರ್ಥ ಮತ್ತು ನಿರ್ಧಾರಗಳು (Production – Meaning and Decisions)
ಆರ್ಥಿಕತೆಯಲ್ಲಿ, ಉತ್ಪಾದನೆ ಎಂದರೆ ಸಂಪತ್ತು ಅಥವಾ ಸೇವೆಗಳನ್ನು ಸೃಷ್ಟಿಸುವ ಪ್ರಕ್ರಿಯೆ. ಉತ್ಪಾದನೆಗೆ ಮುಖ್ಯವಾಗಿ ಭೂಮಿ, ಕಾರ್ಮಿಕ, ಬಂಡವಾಳ, ಮತ್ತು ಉದ್ಯಮ ಎಂಬ ನಾಲ್ಕು ಉತ್ಪಾದಕ ಘಟಕಗಳ ಅಗತ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.
ಸಂಸ್ಥೆಗಳು **ಉತ್ಪಾದನಾ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು** ಪ್ರಸ್ತುತ ತಾಂತ್ರಿಕ ಸಾಮರ್ಥ್ಯ, ಲಾಭದ ಪ್ರೇರಣೆ, ಬಳಕೆದಾರರ ಬೇಡಿಕೆ ಮತ್ತು ಖರ್ಚಿನ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ ಕೈಗೊಳ್ಳುತ್ತವೆ.
ಮುಖ್ಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ನಿರ್ಧಾರಗಳು:
- ಎಷ್ಟು ಉತ್ಪನ್ನವನ್ನು ಉತ್ಪಾದಿಸಬೇಕು?
- ಯಾವ ರೀತಿಯ ಉತ್ಪಾದನಾ ತಂತ್ರಗಳನ್ನು ಬಳಸಬೇಕು?
- ನಿಯೋಜನೆ ಮಾಡುವ ಸಂಪತ್ತುಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಎಷ್ಟು?
- ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ ಯೋಜನೆ ಹೇಗಿರಬೇಕು?
ಉತ್ಪಾದನಾ ಕ್ರಿಯಾ ವೈಶಿಷ್ಟ್ಯತೆ (Production Function)
ಉತ್ಪಾದನಾ ಕಾರ್ಯ (Production Function) ಒಂದು ಗಣಿತೀಯ ಸಮೀಕರಣವಾಗಿದ್ದು, ಅದು ನಿವೇಶನ (Input) ಮತ್ತು ಉತ್ಪನ್ನ (Output) ನಡುವಿನ ಸಂಬಂಧವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ. ಇದನ್ನು ಸಾಮಾನ್ಯವಾಗಿ ಈ ರೀತಿಯಲ್ಲಿ ತೋರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:
Q = f(L, K, T)
- Q = ಒಟ್ಟು ಉತ್ಪಾದನೆ (Total Output)
- L = ಕಾರ್ಮಿಕ (Labour)
- K = ಬಂಡವಾಳ (Capital)
- T = ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ (Technology)
ಐಸೋ-ಕಾಂಟ್ ಮತ್ತು ಅಂಶ ಬದಲಾವಣೆ (Iso-Quant and Factor Substitution)
**ಐಸೋ-ಕಾಂಟ್ ವಕ್ರಗಳು (Iso-Quant Curves)** ಉತ್ಪಾದನೆಗೋಸ್ಕರ ವಿವಿಧ ಉತ್ಪಾದನಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪರಿವರ್ತಿಸುವಿಕೆ ತೋರಿಸುತ್ತವೆ.
- ಐಸೋ-ಕಾಂಟ್ ಎಂದರೆ ಸಮಾನ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮಟ್ಟವನ್ನು ತೋರುವ ವಕ್ರ.
- ಅದರ ಆಕಾರ ಋಣಾತ್ಮಕವಾಗಿ ತಿರುಗಿ ಹೋಗುತ್ತದೆ.
- ಅವು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆಯನ್ನು ತೋರುವ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಪ್ರದರ್ಶಿಸುತ್ತವೆ.
ವೈಚಲ್ಯ ಅನುಪಾತ ನಿಯಮ (Law of Variable Proportions)
ಈ ನಿಯಮವು, ಕೆಲವು ಉದ್ದೇಶಿತ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಸ್ಥಿರವಾಗಿ ಇರಿಸಿ, ಬೇರೆಯುವಂತಹ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಹೆಚ್ಚಿಸಿದಾಗ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲೆ ಆಗುವ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ವಿವರಿಸುತ್ತದೆ.
ಹಂತಗಳು:
- ಮೊದಲ ಹಂತ: ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೆಚ್ಚಳವು ಅನುಪಾತದಲ್ಲಿರುತ್ತದೆ.
- ಎರಡನೇ ಹಂತ: ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಬೆಳವಣಿಗೆ ನಿಧಾನಗೊಳ್ಳುತ್ತದೆ.
- ಮೂರನೇ ಹಂತ: ಹೆಚ್ಚಿನ ಪ್ರವೇಶವು ಉತ್ಪಾದನಾ ಪ್ರಮಾಣವನ್ನು ಕುಗ್ಗಿಸುತ್ತದೆ.
ಪ್ರಮಾಣಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾದ ಲಾಭ (Returns to Scale)
ಉತ್ಪಾದನಾ ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಬದಲಾದಾಗ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಮೇಲಾದ ಪರಿಣಾಮವನ್ನು ಹೇಳುವ ಸಿದ್ಧಾಂತ.
- ಸ್ಥಿರ ಲಾಭ (Constant Returns to Scale): ನಿಗದಿತ ಪ್ರಮಾಣದ ಅಂಶಗಳ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ಉತ್ಪಾದನೆಯಲ್ಲಿಯೂ ಸಮಾನ ಪ್ರಮಾಣದ ಹೆಚ್ಚಳ.
- ಹೆಚ್ಚಿದ ಲಾಭ (Increasing Returns to Scale): ಅಂಶಗಳ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಹೆಚ್ಚಳ ಹೆಚ್ಚು ವೇಗವಾಗಿ ನಡೆಯುತ್ತದೆ.
- ಕಡಿಮೆಯಾದ ಲಾಭ (Decreasing Returns to Scale): ಅಂಶಗಳ ಹೆಚ್ಚಳಕ್ಕೆ ಹೋಲಿಸಿದರೆ ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ತೀರ ಕಡಿಮೆ ವೇಗದಲ್ಲಿ ಹೆಚ್ಚಾಗುವುದು.
ಪ್ರಮಾಣದ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು (Economies of Scale)
ಉತ್ಪಾದನೆಯ ಪ್ರಮಾಣ ಹೆಚ್ಚಿದಂತೆ ಸಂಸ್ಥೆಗಳು ಆಂತರಿಕ ಮತ್ತು ಬಾಹ್ಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳನ್ನು ಅನುಭವಿಸುತ್ತವೆ.
ಆಂತರಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು (Internal Economies of Scale)
- ತಾಂತ್ರಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆ: ಉತ್ತಮ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಬಳಸಿಕೊಂಡು ಖರ್ಚು ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುವುದು.
- ಆರ್ಥಿಕ ಆರ್ಥಿಕತೆ: ಅಗ್ಗದ ಬಂಡವಾಳ ದೊರಕುವುದು.
- ನಿರ್ವಹಣಾ ಆರ್ಥಿಕತೆ: ನಿರ್ವಹಣಾ ವೆಚ್ಚ ಕಡಿಮೆಯಾಗುವುದು.
ಬಾಹ್ಯ ಆರ್ಥಿಕತೆಗಳು (External Economies of Scale)
- ಶಿಕ್ಷಣ ಮತ್ತು ತರಬೇತಿ: ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಮತ್ತು ಕಾರ್ಯನೈಪುಣ್ಯ ಅಭಿವೃದ್ಧಿ.
- ಆಧುನಿಕ ಪೂರೈಕೆ ವ್ಯವಸ್ಥೆಗಳು: ಸರಕು ಮತ್ತು ಸೇವೆಗಳ ಸರಬರಾಜು ಸುಗಮ.
ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯ ಮತ್ತು ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ ಆಪ್ಟಿಮೈಸೇಶನ್ (Optimizing Behaviour in Short Run and Long Run)
- ಕಡಿಮೆ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಏಕಾಂಗಿ ಅಂಶಗಳ ಮಟ್ಟವನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸದೆ ಲಾಭ ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
- ಉದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಎಲ್ಲಾ ಅಂಶಗಳನ್ನು ಬದಲಾಯಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿರುತ್ತದೆ.
ಪಾರಂಪರಿಕ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಖರ್ಚು ಸಿದ್ಧಾಂತ (Traditional and Modern Theory of Cost)
ಪಾರಂಪರಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Traditional Theory of Cost)
- ಕೆಲವು ಸ್ಥಿರ ಮತ್ತು ಅಸ್ಥಿರ ಖರ್ಚುಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
- ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ ವಕ್ರಗಳು ಯು-ಆಕಾರವನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತವೆ.
ಆಧುನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Modern Theory of Cost)
- ಖರ್ಚಿನ ವೈವಿಧ್ಯತೆ ಹೆಚ್ಚು ನಿಖರವಾಗಿದೆ.
- ಉತ್ಪಾದನಾ ತಂತ್ರಜ್ಞಾನ ಪ್ರಭಾವವನ್ನು ಒಳಗೊಂಡಿರುತ್ತದೆ.
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada (Chapter 4)
In this section, you’ll find notes from the 4th chapter of the BA 1st Semester Economics book in Kannada. This chapter (unit) covers
Market Structures and Factor Pricing
- Perfect competition: features, short run and long run equilibrium.
- Monopoly: features, short run and long run equilibrium, comparison with perfect competition.
- Welfare cost of monopoly; price discrimination.
- Monopolistic competition: features, short run and long run equilibrium, excess capacity.
- Oligopoly kinked demand curve model.
- Marginal productivity theory of distribution.
- Theories of wage determination; Wages and collective bargaining; Wage differentials.
- Rent – Scarcity rent; Differential rent; Quasi rent.
- Interest – Classical and Keynesian theories.
- Profits – Innovation, risk and uncertainty theories.
ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ರಚನೆಗಳು ಮತ್ತು ಅಂಶಗಳ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರ (Market Structures and Factor Pricing)
ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆ (Perfect Competition)
ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆ ಎಂದರೆ ಅನೇಕ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಹಾಗೂ ಖರೀದಿದಾರರು ಇರುವ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ, ಇದು ಸಂಪೂರ್ಣ ಗಾಳಿ ಮತ್ತು ಸುಲಭ ಪ್ರವೇಶದ ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳನ್ನು ಹೊಂದಿರುತ್ತದೆ.
ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು:
- ಅನೇಕ ಮಾರಾಟಗಾರರು ಹಾಗೂ ಖರೀದಿದಾರರು.
- ಒಬ್ಬನೂ ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರ ಮಾಡಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
- ಉತ್ಪನ್ನಗಳು ಪರಸ್ಪರ ಪರಿಪೂರ್ಣ ಬದಲಾವಣೆ ಆಗಿರುತ್ತವೆ.
- ಆರ್ಥಿಕ ಸಂಪತ್ತುಗಳ ಮುಕ್ತ ಪ್ರವೇಶ ಹಾಗೂ ನಿರ್ಗಮನ.
ಸಣ್ಣ ಅವಧಿ ಮತ್ತು ಉದ್ದ ಅವಧಿಯ ಸಮತೋಲನ (Short-run and Long-run Equilibrium)
- ಸಣ್ಣ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಕಂಪನಿಗಳು ಲಾಭ ಅಥವಾ ನಷ್ಟ ಅನುಭವಿಸುತ್ತವೆ.
- ಉದ್ದ ಅವಧಿಯಲ್ಲಿ, ಹೊಸ ಕಂಪನಿಗಳು ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗೆ ಪ್ರವೇಶಿಸುತ್ತವೆ, ಲಾಭ ಶೂನ್ಯವಾಗುತ್ತದೆ.
ಮೋನೋಪೊಲಿ (Monopoly)
ಮೋನೋಪೊಲಿ ಎಂದರೆ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಒಬ್ಬನೇ ಮಾರಾಟಗಾರ ಇದ್ದಾಗ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯಿಲ್ಲದ ಸ್ಥಿತಿಯು ನಿರ್ಮಾಣವಾಗುತ್ತದೆ.
ಗುಣಲಕ್ಷಣಗಳು:
- ಒಬ್ಬನೇ ಮಾರಾಟಗಾರ ಮತ್ತು ಅನೇಕ ಖರೀದಿದಾರರು.
- ಬದಲಾವಣೆ ಪದಾರ್ಥಗಳ ಕೊರತೆ.
- ಸಂಕುಚಿತ ಪ್ರವೇಶ ಮತ್ತು ನಿರ್ಗಮನ ನಿಯಂತ್ರಣ.
ಮೋನೋಪೊಲಿ ಮತ್ತು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಹೋಲಿಕೆ:
ಅಂಶ | ಪರಿಪೂರ್ಣ ಸ್ಪರ್ಧೆ | ಮೋನೋಪೊಲಿ |
---|---|---|
ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯ ಪ್ರಭಾವ | ಏಕರೂಪವಾದ | ಒಬ್ಬನೇ ನಿಯಂತ್ರಕ |
ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರ | ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ನಿರ್ಧಾರಿಸುತ್ತದೆ | ನಿಯಂತ್ರಿತ ಬೆಲೆ |
ಮಾರುಕಟ್ಟೆ ಪ್ರವೇಶ | ಸ್ವತಂತ್ರ ಪ್ರವೇಶ | ನಿಯಂತ್ರಿತ ಪ್ರವೇಶ |
ಬೆಲೆ ವ್ಯತ್ಯಾಸ (Price Discrimination)
ಮೋನೋಪೊಲಿ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಬೆಲೆಗೊಳಿಸುವಿಕೆ ಸಹಜವಾಗಿದೆ. ಇದು ಮೂರು ತರಹಗಳಿಗೆ ವಿಂಗಡಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ:
- ಮೊದಲ ಹಂತ: ಪ್ರತಿ ಗ್ರಾಹಕರಿಗೆ ವಿಭಿನ್ನ ಬೆಲೆ.
- <strongಎರಡನೇ ಹಂತ: ಖರೀದಿ ಪ್ರಮಾಣ ಆಧಾರಿತ ಬೆಲೆ.
- ಮೂರನೇ ಹಂತ: ವಿಭಿನ್ನ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಗಳಲ್ಲಿ ವಿಭಿನ್ನ ಬೆಲೆ.
ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸ್ಪರ್ಧೆ (Oligopoly)
ಈ ರೀತಿಯ ಮಾರುಕಟ್ಟೆಯಲ್ಲಿ ಕೆಲವು ಕಂಪನಿಗಳು ಮಾತ್ರ ಕಾರ್ಯನಿರ್ವಹಿಸುತ್ತವೆ, ಸ್ಪರ್ಧೆಯ ಮೇಲೆ ಪರಸ್ಪರ ಪ್ರಭಾವವಿರುತ್ತದೆ.
ವಕ್ರ ಬೇಡಿಕೆ ಮಾದರಿ (Kinked Demand Curve Model)
ಅಲ್ಪಸಂಖ್ಯಾತ ಸ್ಪರ್ಧೆಯಲ್ಲಿ, ಬೆಲೆ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡಿದರೆ ಇತರ ಕಂಪನಿಗಳು ಸಹ ಕಡಿಮೆ ಮಾಡುತ್ತವೆ, ಆದರೆ ಹೆಚ್ಚಿಸಿದರೆ ಬೆಲೆ ಗಡಸುತನ ಉಳಿಯುತ್ತದೆ.
ಅಂಶಗಳ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರ (Factor Pricing)
ಅರ್ಥಶಾಸ್ತ್ರದಲ್ಲಿ ಉತ್ಪಾದನಾ ಅಂಶಗಳಿಗೆ ನೀಡುವ ಪಾವತಿ ಅವುಗಳ ಬೆಲೆ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಅಂಚು ಉತ್ಪಾದಕತ್ವ ಸಿದ್ಧಾಂತ (Marginal Productivity Theory of Distribution)
ಉತ್ಪಾದನಾ ಅಂಶಗಳ ಪಾವತಿಯನ್ನು ಅವುಗಳ ಅಂಚು ಉತ್ಪಾದಕತೆಗೆ ಅನುಗುಣವಾಗಿ ನಿರ್ಧರಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ವೇತನ ನಿರ್ಧಾರ (Theories of Wage Determination)
- ಸಾಂಪ್ರದಾಯಿಕ ಮತ್ತು ಆಧುನಿಕ ಸಿದ್ಧಾಂತ.
- ಸಂಘಟಿತ ಹಣಕಾಸು ಪ್ರಭಾವ.
- ಪಾಳಿ ವ್ಯತ್ಯಾಸ ಮತ್ತು ಮೌಲ್ಯಮಾಪನ.
ಭೂಮಿಯ ಬೆಲೆ – ಬಾಡಿಗೆ (Rent – Scarcity Rent; Differential Rent; Quasi Rent)
ಭೂಮಿ ಮತ್ತು ಅದರ ಬಳಸುವಿಕೆ ಆಧರಿಸಿ ಪಾವತಿಸಲಾಗುವ ಪ್ರಮಾಣ.
ಬಡ್ಡಿ (Interest – Classical and Keynesian Theories)
ಬಡ್ಡಿಯ ಶ್ರೇಷ್ಠತೆಯ ಕುರಿತು ಪರಂಪರागत ಮತ್ತು ಕೇನ್ಸಿಯನ್ ನಿಲುವುಗಳು.
ಲಾಭ (Profits – Innovation, Risk and Uncertainty Theories)
- ಹೊಸ ಆವಿಷ್ಕಾರಗಳು.
- ಆರ್ಥಿಕ ಅಪಾಯ.
- ಅನಿಶ್ಚಿತತೆ ತತ್ವ.
BA 1st Semester Economics Notes in Kannada (Chapter 5)
In this section, you’ll find notes from the 5th chapter of the BA 1st Semester Economics book in Kannada. This chapter (unit) covers
Welfare Economics
- Problems in measuring welfare; Neo Classical welfare economics and consumer Surplus.
- Pareto’s criteria; new welfare economics compensation principle.
- Kaldor-Hicks’s welfare criterion; Scitovsky Paradox; Scitovsky double criterion.
- Social welfare function- Bergson Samuelson social welfare function.
ಕ್ಷೇಮಾರ್ಥ ಆರ್ಥಿಕಶಾಸ್ತ್ರ (Welfare Economics)
ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಅಳೆಯುವ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು (Problems in Measuring Welfare)
ಆರ್ಥಿಕ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಅಳೆಯುವುದು ಸವಾಲಿನ ವಿಷಯವಾಗಿದೆ, ಏಕೆಂದರೆ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇಮವು ಮತ್ತೊಬ್ಬನ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ವಿರುದ್ಧವಾಗಿರಬಹುದು. ಕೆಲವು ಪ್ರಮುಖ ಸಮಸ್ಯೆಗಳು:
- ವ್ಯಕ್ತಿಪರ ಕ್ಷೇಮ ಮತ್ತು ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇಮ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸ.
- ಮೌಲ್ಯಮಾಪನದ ಪರಿಮಾಣಗಳು ನಿರ್ದಿಷ್ಟವಾಗಿ ಲಭ್ಯವಿಲ್ಲ.
- ಆರ್ಥಿಕ ಬೆಳವಣಿಗೆಯ ಪ್ರಭಾವ ಮತ್ತು ದುಂದುವಾಯಿತನದ ಪರಿಣಾಮ.
- ಬೇರೆ ಬೇರೆ ಜನಸಂಖ್ಯಾ ಗುಂಪುಗಳ ಲಾಭ-ನಷ್ಟಗಳನ್ನು ನಿರ್ಧರಿಸುವ ತೊಂದರೆ.
ನವೀಕಲ ಕ್ಷೇಮ ಆರ್ಥಿಕಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಗ್ರಾಹಕರ ಶೇಷ (Neo-Classical Welfare Economics and Consumer Surplus)
ನವೀಕಲ ಆರ್ಥಿಕಶಾಸ್ತ್ರವು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಉಪಯೋಗ ಮತ್ತು ಅನುಕೂಲವನ್ನು ಆಧರಿಸಿ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಗ್ರಾಹಕರ ಶೇಷವು ಗ್ರಾಹಕರು ತಕ್ಷಣ ಸಿದ್ಧರಾಗಿರುವ ಪಾವತಿ ಮತ್ತು ವಾಸ್ತವವಾಗಿ ಪಾವತಿಸುವ ಮೊತ್ತದ ನಡುವಿನ ವ್ಯತ್ಯಾಸವನ್ನು ಸೂಚಿಸುತ್ತದೆ.
ಗ್ರಾಹಕರ ಶೇಷದ ಮಹತ್ವ:
- ಉತ್ಪನ್ನದ ಅಗತ್ಯತೆ ಮತ್ತು ಬೆಲೆ ಸ್ಪಂದನಶೀಲತೆ ನಿರ್ಧಾರದಲ್ಲಿ ಸಹಾಯ.
- ನೀತಿ ಹಾಗೂ ತೆರಿಗೆ ನೀತಿಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಹಾಯ.
- ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇಮದ ಸುಧಾರಣೆಗೆ ಮಾರ್ಗ.
ಪರೇಟೋ ಮಾನದಂಡ (Pareto’s Criterion)
ಪರೇಟೋ ಕ್ಷೇಮದಲ್ಲಿ, ಒಂದು ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಸುಧಾರಿಸುವಾಗ, ಮತ್ತೊಬ್ಬರ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಗೆ ಹಾನಿಯಾಗಬಾರದು. ಈ ಮಾನದಂಡವು ಪರಿಪೂರ್ಣ ಹಿತಾಸಕ್ತಿಯನ್ನು ಸಾಧಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
ಪರೇಟೋ ಸುಧಾರಣೆ (Pareto Improvement):
- ಯಾರಾದರೂ ಒಬ್ಬ ವ್ಯಕ್ತಿಯ ಸ್ಥಿತಿ ಉತ್ತಮಗೊಂಡಾಗ, ಯಾರೊಬ್ಬರಿಗೂ ಹಾನಿಯಾಗದೆ.
- ಪರೇಟೋ ಕಾರ್ಯಕ್ಷಮತೆ (Pareto Efficiency) ತಲುಪಿದಾಗ, ಯಾರನ್ನೂ ಹೆಚ್ಚಾಗಿ ಸುಧಾರಿಸಲು ಸಾಧ್ಯವಿಲ್ಲ.
ಹೊಸ ಕ್ಷೇಮ ಆರ್ಥಿಕಶಾಸ್ತ್ರ ಮತ್ತು ಪರಿಹಾರ ಸಿದ್ಧಾಂತ (New Welfare Economics and Compensation Principle)
ಹಳೆಯ ಪರೇಟೋ ಮಾನದಂಡದ ಕೆಲವು ಕೊರತೆಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು, ಹೊಸ ಕ್ಷೇಮ ಆರ್ಥಿಕಶಾಸ್ತ್ರವು ಪರಿಹಾರ ಸಿದ್ಧಾಂತವನ್ನು ಪರಿಚಯಿಸಿದೆ.
ಕಾಲ್ಡಾರ್-ಹಿಕ್ಸ್ ಕ್ಷೇಮ ಮಾನದಂಡ (Kaldor-Hicks Welfare Criterion)
ಒಂದು ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿಯ ಫಲಿತಾಂಶ ಒಬ್ಬರಿಗೆ ಲಾಭಕಾರಿಯಾಗಿದೆಯಾದರೆ, ಲಾಭದಾಯಕ ವ್ಯಕ್ತಿ ತಾನೇ ಸ್ವತಃ ಮತ್ತೊಬ್ಬನ ನಷ್ಟವನ್ನು ಪರಿಹರಿಸಬಲ್ಲ ಹಂತದಲ್ಲಿ ನಿರ್ಧಾರವನ್ನು ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಸ್ಕಿಟೋವ್ಸ್ಕಿ ವೈಪರಿತ್ಯ (Scitovsky Paradox) ಮತ್ತು ಸ್ಕಿಟೋವ್ಸ್ಕಿ ಡಬಲ್ ಮಾನದಂಡ (Scitovsky Double Criterion)
ಸ್ಕಿಟೋವ್ಸ್ಕಿ ತತ್ತ್ವವು ಕಾಲ್ಡಾರ್-ಹಿಕ್ಸ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ದೋಷಗಳನ್ನು ಸರಿಪಡಿಸಲು ಪ್ರಯತ್ನಿಸುತ್ತದೆ.
- ಸ್ಕಿಟೋವ್ಸ್ಕಿ ವೈಪರಿತ್ಯ: ಕೆಲವೊಮ್ಮೆ ಕಾಲ್ಡಾರ್-ಹಿಕ್ಸ್ ಮಾನದಂಡವು ವಿರುದ್ಧ ಫಲಿತಾಂಶ ನೀಡಬಹುದು.
- ಸ್ಕಿಟೋವ್ಸ್ಕಿ ಡಬಲ್ ಮಾನದಂಡ: ಹೊಸ ನೀತಿಯು ಹಿಂದಿನ ನೀತಿಯನ್ನು ತಿದ್ದಿದರೆ ಮಾತ್ರ ಅದನ್ನು ಕ್ಷೇಮದ ದೃಷ್ಟಿಯಿಂದ ಒಪ್ಪಿಕೊಳ್ಳಬಹುದು.
ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇಮ ಕಾರ್ಯ (Social Welfare Function)
ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇಮ ಕಾರ್ಯವು ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮಾಜದ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಅಳೆಯುವ ವಿಧಾನವಾಗಿದೆ. ಇದರಲ್ಲಿ ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉಪಯೋಗ ಮತ್ತು ಶ್ರೇಯೋಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಲಾಗುತ್ತದೆ.
ಬರ್ಗ್ಸನ್-ಸಾಮ್ಯುಲ್ಸನ್ ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇಮ ಕಾರ್ಯ (Bergson-Samuelson Social Welfare Function)
ಈ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯು ವೈಯಕ್ತಿಕ ಉಪಯೋಗದ ಮಟ್ಟಗಳನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸಿ, ಒಟ್ಟಾರೆ ಸಮಾಜದ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಅಳೆಯುತ್ತದೆ. ಇದು ಸಾರ್ವಜನಿಕ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳನ್ನು ರೂಪಿಸಲು ಸಹಾಯ ಮಾಡುತ್ತದೆ.
ಬರ್ಗ್ಸನ್-ಸಾಮ್ಯುಲ್ಸನ್ ಪರಿಕಲ್ಪನೆಯ ಮುಖ್ಯ ಅಂಶಗಳು:
- ಸಾಮಾಜಿಕ ಕ್ಷೇಮವನ್ನು ಗರಿಷ್ಠಗೊಳಿಸುವ ತಂತ್ರ.
- ವೈಯಕ್ತಿಕ ಶ್ರೇಯೋಭಿವೃದ್ಧಿಯನ್ನು ಪರಿಗಣಿಸುವ ವಿಧಾನ.
- ಆರ್ಥಿಕ ನೀತಿ ನಿರ್ಧಾರಗಳಿಗೆ ಮಾರ್ಗದರ್ಶಿ.
thanks!
Leave a Reply